Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucusu lider Mustafa Kamal Atatürkün həyatı və inqilabları hər kəs tərəfindən maraq göstərilən dahi şəxslərdən biridir. Atatürkün həyata keçirdiyi inqilablardan bir çoxuna bu mövzumuzda yer verdik. Hər biri ayrı bir yazının mövzusu olacaq qədər geniş izaha ehtiyac duyan bu inqilabların hər biri haqqında İngilis dilində qısa məlumatlar və onların Azərbaycan dilinə tərcümələri ilə bu yazımızda tanış ola bilərsiniz.
Abolotion of the Sultanate (Səltənətin ləğv edilməsi)
The cancelation of the Ottoman Sultanate (Turkish: Saltanatın kaldırılması) by the Grand National Assembly of Turkey on 1 November 1922 finished the Ottoman Empire, which had endured since 1299. On 11 November 1922, at the Conference of Lausanne, the sway of the Grand National Assembly practiced by the Government in Ankara over Turkey was perceived. The last ruler, Mehmed VI, withdrawn the Ottoman capital, Constantinople, on 17 November 1922. The lawful position was hardened with the marking of the Treaty of Lausanne on 24 July 1923. In March 1924, the Caliphate was annulled, denoting the finish of Ottoman impact.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
1 Noyabr 1922-ci ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisi tərəfindən Osmanlı Sultanlığının ləğvi (Türkcə: Saltanatın kaldırılması), 1299-cu ildən bəri davam edən Osmanlı İmperiyasına son verdi. 11 Noyabr 1922-ci ildə Lozanna Konfransında, Böyüklərin suverenliyi Hökumət tərəfindən Ankarada Türkiyə üzərində həyata keçirilən Milli Məclis tanındı. Son sultan VI Mehmed, 17 noyabr 1922-ci ildə Osmanlı paytaxtı Konstantinopoldan ayrıldı. 24 iyul 1923-cü ildə Lozanna müqaviləsinin imzalanması ilə hüquqi mövqe möhkəmləndi. 1924-cü ilin martında Xilafət ləğv edildi.
The Proclamation of the Republic (Cumhuriyyətin elan edilməsi)
The occasion celebrates the occasion of 29 October 1923, when Mustafa Kemal Atatürk proclaimed that Turkey was consequently a republic. Turkey had accepted been a republic since 23 April 1920, the date of the foundation of the Grand National Assembly of Turkey, yet the authority affirmation of this reality came three-and-a-half years after the fact. On 29 October 1923, the situation with the country as a republic was pronounced and its authority name was declared to be Türkiye Cumhuriyeti (“The Republic of Turkey”). From that point onward, a vote was held in the Grand National Assembly, and Atatürk was chosen as the primary President of the Republic of Turkey.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Bayram Mustafa Kamal Atatürkün Türkiyənin bundan sonra bir cümhuriyyət olduğunu elan etdiyi 29 Oktyabr 1923 hadisələrini xatırlayır. Türkiyə, Böyük Millət Məclisinin qurulduğu tarix olan 23 Aprel 1920-ci ildən bu yana faktiki bir cumhuriyyət idi, lakin bu həqiqətin rəsmi təsdiqlənməsi üç il yarım sonra gəldi. 29 Oktyabr 1923’te millətin bir cumhuriyyət statusu elan edildi və rəsmi adının Türkiye Cumhuriyeti (“Türkiye Cumhuriyeti”) olduğu ilan edildi. Bundan sonra Böyük Millət Məclisində bir səs verildi və Atatürk Türkiyə Cümhuriyyətinin ilk Prezidenti seçildi.
The Abolition of Caliphate (Xilafətin ləğvi)
The Ottoman Caliphate, the world’s last widely recognized caliphate, was abolished on 3 March 1924 (27 Rajab 1342 AH) by decree of the Grand National Assembly of Turkey. The process was one of Atatürk’s Reforms following the replacement of the Ottoman Empire with the Republic of Turkey. Abdulmejid II was deposed as the last Ottoman Caliph, as was Mustafa Sabri as the last Ottoman Shaykh al-Islām.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Dünyanın sonuncu geniş tanınmış xilafəti olan Osmanlı Xilafəti, 3 Mart 1924-cü ildə (27 hicri 1342 hicri) Türkiyə Böyük Millət Məclisinin fərmanı ilə ləğv edildi. Bu müddət, Osmanlı İmperatorluğunun Türkiyə Cümhuriyyəti ilə əvəzlənməsindən sonra Atatürkün islahatlarından biri idi. II Abdulmecid, son Osmanlı Şeyxülislam kimi Mustafa Səbri olduğu kimi, son Osmanlı xəlifəsi olaraq vəzifədən alındı.
The Surname Law and The Abolition of Nicknames (Soyad qanunu)
The Surname Law (Turkish: Soyadı Kanunu) of the Republic of Turkey was adopted on 21 June 1934. The law requires all citizens of Turkey to adopt the use of fixed, hereditary surnames. Turkish families in the major urban centers had names by which they were known locally (often ending with the suffixes -zade, -oğlu or -gil, and were used in a similar manner with a surname). The Surname Law of 1934 enforced not only the use of official surnames but also stipulated that citizens choose Turkish names. Until it was repealed in 2013, the eldest male was the head of household and Turkish law appointed him to choose the surname. However, in his absence, death, or mental incapacitation the wife would do so.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Türkiyə Cümhuriyyətinin Soyad Qanunu (türkcə: Soyadı Kanunu) 21 İyun 1934-cü ildə qəbul edilmişdir. Qanun bütün Türkiyə vətəndaşlarının sabit, irsi soyadlardan istifadə etmələrini tələb edir. Böyük şəhər mərkəzlərindəki Türk ailələrinin yerli olaraq tanıdıqları adlar var idi (çox vaxt -zade, -oğlu ya da -gil şəkilçiləri ilə bitər və soyadı ilə oxşar şəkildə istifadə olunurdu). 1934-cü il Soyad Qanunu, yalnız rəsmi soyadların istifadəsini deyil, həm də vətəndaşların türk adlarını seçmələrini şərtləndirdi. 2013-cü ildə ləğv edilənə qədər ən böyük kişi ev başçısı idi və Türkiyə qanunları onu soyadı seçməyə təyin etdi. Ancaq yoxluğunda, ölümü və ya zehni qabiliyyətsizliyində arvad bunu edərdi.
Adoption of the International Calendar, Time and Measurements (Beynəlxalq təqvim, saat və ölçü vahidlərinin qəbul edilməsi)
The founders of the Republic of Turkey took steps to make people’s lives easier and to modernize the country in line with Western standards. One of the measures was to adopt European time and calendar.
There were a few different systems used to decide the time in the Ottoman Empire: under the Alaturka system, sunset marked 12:00, but these timings varied under the Ezani and Grubi systems. Another time system called Zevali set 12:00 noon at the point when the sun was highest in the sky. As such, there was no national standard in the country. The December 1925 ‘Law of the Division of the Day’ introduced a 24-hour clock, which started the day at midnight. Each new day was reset at 00:00 24 hours later.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Türkiyə Cümhuriyyətinin qurucuları insanların həyatlarını asanlaşdırmaq və ölkəni Qərb standartlarına uyğun modernləşdirmək üçün addımlar atdılar. Tədbirlərdən biri də Avropa vaxtını və təqvimini qəbul etmək idi.
Osmanlı İmperiyasında zamana qərar vermək üçün istifadə olunan bir neçə fərqli sistem var idi: Alaturka sistemi altında gün batımı 12:00 olaraq təyin olundu, lakin bu zamanlar Ezani və Grubi sistemlərinə görə dəyişdi. Zevali adlı başqa bir zaman sistemi günəşin səmada ən yüksək olduğu nöqtədə günorta 12: 00-ı təyin etdi. Beləliklə, ölkədə heç bir milli standart yox idi. Dekabr 1925-ci il ‘Günün Bölünmə Qanunu’ günə gecə yarısı başlayan 24 saatlıq bir saat tətbiq etdi. Hər yeni gün 24 saat sonra 00: 00-da sıfırlandı.
The Adoption of the Latin alphabet (Latın əlifbasının qəbulu)
The Turkish alphabet (Turkish: Türk alfabesi) is a Latin-script alphabet used for writing the Turkish language, consisting of 29 letters, seven of which (Ç, Ş, Ğ, I, İ, Ö, Ü) have been modified from their Latin originals for the phonetic requirements of the language. This alphabet represents modern Turkish pronunciation with a high degree of accuracy and specificity. Mandated in 1928 as part of Atatürk’s Reforms, it is the current official alphabet and the latest in a series of distinct alphabets used in different eras.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Türk əlifbası (Türkçe: Türk alfabesi), Türk dilini yazmaq üçün istifadə olunan, 29 hərfdən ibarət olan Latın qrafikalı bir əlifbadır, bunlardan yedisi (Ç, Ş, Ğ, I, İ, Ö, Ü) Dilin fonetik tələbləri üçün Latın orijinalları. Bu əlifba müasir türk tələffüzünü yüksək dərəcədə dəqiqlik və spesifikliklə təmsil edir. 1928-ci ildə Atatürkün İslahatları çərçivəsində mandat almış, mövcud rəsmi əlifba və fərqli dövrlərdə istifadə edilən bir sıra fərqli əlifbaların sonuncusudur.
The Establishment of the Turkish Language and Historical Societies (Türk Dil və Tarix qurumlarının qurulması)
The Turkish Historical Society otherwise called Turkish Historical Association or Turkish History Foundation (Turkish: Türk Tarih Kurumu, TTK) is an examination society considering the historical backdrop of Turkey and the Turkish public, established in 1931 by the activity of Mustafa Kemal Atatürk, with base camp in Ankara, Turkey. It has been depicted as “the Kemalist official maker of patriot recorded stories”. Turkish humanist Fatma Müge Göçek states that the TTK “neglected to complete autonomous examination of Turkish history, staying rather the voice of the authority philosophy”.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Türk Tarix Dərnəyi və ya Türk Tarixi Vəqfi (Türk: Türk Tarih Kurumu, TTK) olaraq da bilinən Türk Tarix Cəmiyyəti, 1931-ci ildə Mustafa Kamal Atatürkün təşəbbüsü ilə qurulmuş, mərkəzi və Türkiyə ilə Türk xalqının tarixini öyrənən bir araşdırma cəmiyyətidir. Ankara, Türkiyə. “Milliyyətçi tarixi hekayələrin Kamalist rəsmi istehsalçısı” olaraq xarakterizə edildi. Türk sosyoloq Fatma Müge Göçek, TTK-nın “rəsmi olaraq ideologiyanın səsi olaraq qalaraq, Türk tarixi ilə bağlı müstəqil bir araşdırma aparmadığını” söylədi.
The Regulation of University Education (Universitet əsasnaməsi)
The idea of making a totally present-day arrangement of advanced education demonstrated on West European colleges depended on the Rapport sur l’universite’ d’Istanbul composed by Swiss educationalist Albert Malche’ in 1932 at the Turkish government’s solicitation. In view of Malche’s suggestions, on July 31, 1933, the Dar’ül fünun was formally shut by government order as a method for dropping all current workforce contracts. The following day Istanbul University was opened utilizing Dar’ül fünun’s actual plant with a little part of its unique staff and more than 30 widely acclaimed émigré German teachers.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Qərbi Avropa universitetləri üzərində qurulmuş tamamilə müasir bir ali təhsil sisteminin yaradılması konsepsiyası İsveçrəli təhsil işçisi Albert Malche´ tərəfindən 1932-ci ildə Türkiyə hökumətinin istəyi ilə yazılmış Rapport sur l’universite´ d’Istanbul Rapport surətinə əsaslanır. Malche’nin tövsiyələrinə əsasən 31 iyul 1933-cü ildə Dar’ül fünun, mövcud bütün fakültə müqavilələrini ləğv etmək üçün hökumət qərarı ilə rəsmi olaraq bağlandı. Ertəsi gün İstanbul Universiteti Dar’ül fünun fiziki bitkisindən istifadə edərək orijinal fakültəsinin kiçik bir hissəsini və 30-dan çox dünyaca məşhur mühacir Alman professorunu istifadə edərək açıldı.
Introduction of the New Penal Law (Yeni cəza qanununun qəbulu)
Article 301 is an article of the Turkish Penal Code making it unlawful to affront Turkey, the Turkish country, Turkish government establishments, or Turkish public legends like Mustafa Kemal Atatürk. It produced results on June 1, 2005, and was presented as a feature of a bundle of the corrective law change in the process going before the kickoff of exchanges for Turkish enrollment of the European Union (EU), to bring Turkey up to Union principles. The first form of the article made it wrong to “affront Turkishness”; on April 30, 2008, the article was corrected to change “Turkishness” into “the Turkish country”. Since this article became law, charges have been gotten in excess of 60 cases, some of which are prominent. The Great Jurists Union (Turkish: Büyük Hukukçular Birliği) headed by Kemal Kerinçsiz, a Turkish attorney, is “behind essentially all of Article 301 preliminaries”. Kerinçsiz himself is liable for forty of the preliminaries, including the prominent ones.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
301-ci maddə, Türkiyə Cəza Qanununun, Türkiyəni, Türk millətini, Türk hökumət qurumlarını və ya Mustafa Kamal Atatürk kimi Türk milli qəhrəmanlarını təhqir etməyi qanunsuz edən bir maddəsidir. 1 iyun 2005-ci ildə qüvvəyə minmiş və Türkiyəni Birlik standartlarına uyğunlaşdırmaq üçün Avropa Birliyinə (AB) üzvlüyü üçün danışıqların açılmasından əvvəlki müddətdə cəza hüququ islahatı paketinin bir hissəsi kimi təqdim edilmişdir. Məqalənin orijinal versiyası “türklüyə təhqir” etməyi günah etdi; 30 Aprel 2008-ci ildə, “Türklüyü” “Türk milləti” halına gətirmək üçün məqalədə dəyişiklik edildi. Bu maddə qanun qəbul edildiyi gündən bəri, bəzilərinin səs-küylü olduğu 60-dan çox işə ittiham irəli sürüldü. Türk hüquqşünası Kamal Kerinçsizin rəhbərlik etdiyi Böyük Hüquqşünaslar Birliyi (türkcə: Büyük Hukukçular Birliği), “301-ci maddənin demək olar ki, hamısının arxasında” durur. Məşhurların da olduğu qırx məhkəmədən Kerinçsiz özü məsuliyyət daşıyır.
Introduction of the New Civil Code (Mədəni qanunun qəbulu)
During the Ottoman Empire, the overall set of laws of Turkey was Sharia like other Muslim nations. A board of trustees headed by Ahmet Cevdet Pasha in 1877 gathered the standards of Sharia. Albeit this was an improvement, it actually needed current ideas. Other than two diverse general sets of laws were received; one for the Muslim and the other for the non Muslim subjects of the realm. After the declaration of Turkish Republic on 29 October 1923, Turkey started to embrace present day laws.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Osmanlı İmperiyası dövründə Türkiyənin hüquq sistemi digər müsəlman ölkələri kimi şəriət idi. 1877-ci ildə Əhməd Cevdet Paşanın rəhbərlik etdiyi bir komitə şəriət qaydalarını tərtib etdi. Bu bir inkişaf olsa da, yenə də müasir anlayışlardan məhrum idi. Bundan başqa iki fərqli hüquq sistemi qəbul edildi; biri müsəlman üçün, digəri imperatorluğun qeyri-müsəlman təbəqələri üçün. 29 oktyabr 1923-cü ildə Türk Cümhuriyyətinin elan edilməsindən sonra, Türkiyə müasir qanunlar qəbul etməyə başladı.
Full Political Rights to Women, to Vote and be Elected (Qadınlara seçmə və seçilmə haqqının verilməsi)
The Republic of Turkey was established on the cinders of the Ottoman Empire on 29 October 1923. Albeit the political force of some Valide Sultans (sovereign moms) over the Ottoman Sultans was significant, particularly during the period known as the Sultanate of Women, ladies got no opportunity to serve in any authority political post in the Ottoman time.
One remarkable female political lobbyist in the primary days of the Republican period was Nezihe Muhiddin, who established the main ladies’ gathering in Turkey in June 1923; nonetheless, it was never legitimized on the grounds that the Republic was not formally pronounced at this point. Mustafa Kemal Atatürk, the author of the Republic started a progression of changes to modernize the nation, including common and political equity for ladies interestingly. On 17 February 1926, Turkey received another common code by which the privileges of Turkish ladies and men were pronounced equivalent besides in testimonial. After a short however exceptional battle, Turkish ladies accomplished democratic rights in neighborhood decisions by Act no. 1580 on 3 April 1930. Four years after the fact, through enactment instituted on 5 December 1934, they acquired full widespread testimonial, sooner than most different nations.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Türkiyə Cümhuriyyəti 29 oktyabr 1923-cü ildə Osmanlı İmperiyasının külləri üzərində quruldu. Bəzi Valide Sultanların (sultan analar) Osmanlı Sultanları üzərindəki siyasi gücü, xüsusilə Qadınlar Sultanlığı olaraq bilinən dövrdə əhəmiyyətli idi, qadınlar Osmanlı dövründə heç bir rəsmi siyasi vəzifədə xidmət etmək şansı yoxdur.
Cümhuriyyət dövrünün ilk günlərində diqqət çəkən qadın siyasi fəallardan biri, 1923-cü ilin iyununda Türkiyədə ilk qadın partiyasını quran Nezihe Muhiddin idi; bununla belə, respublika hələ rəsmi olaraq elan edilmədiyi üçün heç vaxt leqallaşdırılmadı. Cümhuriyyətin qurucusu Mustafa Kamal Atatürk, ilk dəfə qadınlara mülki və siyasi bərabərlik daxil olmaqla ölkəni modernləşdirmək üçün bir sıra islahatlara başladı. 17 fevral 1926-cı il tarixində, Türkiyə yeni seçki məcəlləsi qəbul etdi, bu qanuna əsasən Türk qadınları və kişilərinin seçki hüququ hüququ bərabər elan edildi. Qısa, lakin gərgin bir mübarizədən sonra Türk qadınları, yerli seçkilərdə səs sayma hüququnu No. 3 aprel 1930-cu il tarixində 1580. Dörd il sonra, 5 dekabr 1934-cü ildə çıxarılan qanunlar sayəsində, əksər ölkələrdən daha əvvəl tam ümumi seçki hüququ qazandılar.
Abolition of the Capitulations with the Treaty of Lausanne (Lozan müqaviləsi ilə kapitulyasinın ləğv edilməsi)
The Treaty of Lausanne (French: Traité de Lausanne) was a truce haggled during the Lausanne Conference of 1922–23 and endorsed in the Palais de Rumine, Lausanne, Switzerland, on 24 July 1923. The arrangement formally settled the contention that had initially existed between the Ottoman Empire and the Allied French Republic, British Empire, Kingdom of Italy, Empire of Japan, Kingdom of Greece, and the Kingdom of Romania since the beginning of World War I. The first content of the deal is in French. It was the aftereffect of a second endeavor settled after the fizzled and ineffectual Treaty of Sèvres, which expected to separate Ottoman grounds. The prior settlement had been endorsed in 1920, however later dismissed by the Turkish public development who battled against its terms. Because of Greco-Turkish War, Izmir was recovered and the Armistice of Mudanya was endorsed in October 1922. It accommodated the Greek-Turkish populace trade and permitted unhindered regular citizen section through the Turkish Straits (however not military; this would occur with the Montreux Convention).
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Lozanna Müqaviləsi (fransızca Traité de Lausanne) 1922-23-cü illərdəki Lozanna Konfransı zamanı danışıqlar aparılmış və 24 iyul 1923-cü ildə İsveçrənin Lozanna Sarayında imzalanmış bir barış müqaviləsidir. Osmanlı İmparatorluğu ilə Müttəfiq Fransa Respublikası, İngilis İmparatorluğu, İtaliya Krallığı, Yaponiya İmperatorluğu, Yunanıstan Krallığı və Ruminiya Krallığı arasında I Dünya Müharibəsinin başlanğıcından bəri mövcuddur. Müqavilənin orijinal mətni Fransız dilindədir. Osmanlı torpaqlarını bölməyi hədəfləyən uğursuz və təsdiqlənməmiş Sevr müqaviləsindən sonra ikinci bir barışıq cəhdinin nəticəsi idi. Əvvəlki müqavilə 1920-ci ildə imzalanmışdı, lakin daha sonra onun şərtlərinə qarşı mübarizə aparan Türk milli hərəkatı tərəfindən rədd edildi. Yunan-Türk müharibəsi nəticəsində İzmir alınmış və 1922-ci ilin oktyabrında Mudanya Sülhü imzalanmışdı. Yunan-Türk əhali mübadiləsini təmin etmiş və Türk boğazlarından sərhədsiz sərhəd keçişinə icazə vermişdi (lakin hərbi deyil; bu, Montrö Konvensiyası).
Establishment of model farms (Atatürk meşə fermaları)
The Forest Farm was set up in 1925 by Mustafa Kemal Atatürk, the originator of the Turkish Republic, as a private homestead. After 1926, the executives of the homestead was offered to Spiritual Christians from Russia living in north Kars Province noted for creature rearing (Malakan horse, Malakan cow), who rejected bringing home to the Soviet Union, and declined to move to Ankara, in light of the fact that the most ardent accepted they should live near Mt. Ararat for the Second Coming of Christ. In 1937, Atatürk gave the ranch to the Turkish state. At the homestead is an accurate copy of the house, where Atatürk was brought into the world in 1881 in Selânik, Ottoman Empire.
Guests to the ranch can test the results of the homestead like good old lager, new dairy items, frozen yogurt, and meat rolls and kebabs made on charcoal, at a customary eatery (Merkez Lokantası, Central Restaurant) and different territories of providing food around the homestead.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Meşə Təsərrüfatı, 1925-ci ildə Türk Cümhuriyyətinin qurucusu Mustafa Kamal Atatürk tərəfindən xüsusi bir təsərrüfat olaraq qurulmuşdur. 1926-cı ildən sonra fermanın rəhbərliyi Sovet İttifaqına qayıtmaqdan imtina edən və heyvanların yetişdirilməsi ilə tanınan (Malakan atı, Malakan inəyi) şimaldakı Qars vilayətində yaşayan Rusiyadan olan Ruhani Xristianlara təklif edildi və ən canfəşanların inandığı üçün Ankaraya köçməkdən imtina etdi. dağ yaxınlığında yaşamalıdırlar. Məsihin ikinci gəlişi üçün Ararat. 1937-ci ildə Atatürk fermanı Türk dövlətinə bağışladı. Fermada Atatürkün 1881-ci ildə Osmanlı İmperiyası Selânik’də anadan olduğu evin dəqiq bir kopyası var.
Fermanı ziyarət edənlər, ənənəvi bir restoranda (Merkez Lokantası, Central Restaurant) və digər iaşə sahələrində təsərrüfat məhsullarından köhnə moda pivə, təzə süd məhsulları, dondurma və kömür üzərində hazırlanan ət rulonları və kabablardan nümunə götürə bilərlər. fermanın ətrafında.
The Turkish Commercial Law (Türk Ticarət Qanunu)
The TCC, which was enacted on 1 July 2012, is the main legislative framework on commercial law. Its aim is to develop commercial law, while at the same time, harmonizing Turkish law with European Union laws. TCC covers the following six (6) areas:
- Commercial Enterprises (Articles 11 to 123) – The TCC defines a commercial enterprise as an enterprise that goes beyond the scope of an artisanal or “craftsman” enterprise, aims to generate profit, and continuously and independently realizes its activities.
- Commercial Companies (Articles 124 to 644) – This section provides for the types of companies that are recognized under the TCC. The most common forms are joint-stock comp
- Negotiable Instruments (Articles 645 to 849) – Examples of these include cheques and promissory notes. Both are important payment instruments in commercial law.
- Issues of Transportation (Articles 850 to 930) – This section provides general rules governing transportation. It also deals with issues on, inter alia, the carriage of goods, passengers, and freight forwarding.
- Maritime Commerce (Articles 931 to 1400) – This section covers both international conventions that Turkey has chosen to abide by, and domestic law.
- Law of Insurance (Articles 1400 to 1520) – This section includes provisions on insurance contracts and the supervision and regulation of insurance law.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
1 iyul 2012-ci ildə qəbul edilmiş TKK, ticarət hüququ üzrə əsas qanunvericilik bazasıdır. Məqsəd, ticari hüququ inkişaf etdirmək, eyni zamanda Türk hüququnu Avropa Birliyi qanunlarına uyğunlaşdırmaqdır. TCC aşağıdakı altı (6) sahəni əhatə edir:
- Ticarət Müəssisələri (Maddələr 11 – 123) – TKK ticarət müəssisəsini bir sənətkarlıq və ya “sənətkar” müəssisəsinin əhatə dairəsindən çıxan, mənfəət əldə etməyi hədəfləyən və fəaliyyətini davamlı və müstəqil həyata keçirən bir müəssisə olaraq təyin edir.
- Kommersiya şirkətləri (Məqalələr 124 – 644) – Bu bölmə TCC-də tanınan şirkət növlərini təmin edir. Ən çox yayılmış formalar səhmdar şirkətidir.
- Razılaşdırılmış alətlər (Məqalələr 645 – 849) – Bunlara misal olaraq çek və vekselləri göstərmək olar. Hər ikisi də ticarət hüququnda vacib ödəniş alətləridir.
- Nəqliyyat məsələləri (Məqalələr 850 – 930) – Bu bölmə nəqliyyatın tənzimlənməsinin ümumi qaydalarını təqdim edir. Bununla yanaşı, digərləri ilə yanaşı, malların, sərnişinlərin daşınması və yük daşınması məsələləri ilə də məşğul olur.
- Dəniz Ticarəti (Maddə 931 – 1400) – Bu bölmə həm Türkiyənin riayət etməyi seçdiyi beynəlxalq konvensiyalarla həm də daxili qanunları əhatə edir.
- Sığorta Qanunu (Maddə 1400 – 1520) – Bu hissəyə sığorta müqavilələri və sığorta qanunlarına nəzarət və tənzimləmə ilə bağlı müddəalar daxildir.
Establishment of the Turkish State Railways (Dövlət Dəmiryollarının qurulması)
The State Railways of the Republic of Turkey (Turkish: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları), condensed as TCDD, is an administration-possessed public rail route organization mindful with the proprietorship and support of railroad foundation in Turkey, just as the arranging and development of new lines. TCDD was shaped on 4 June 1929 as a feature of the nationalization of rail lines in Turkey.
The Turkish State Railways possess and keep up all open railroads in Turkey. This incorporates railroad stations, ports, extensions and passages, yards, and support offices. In 2016, TCDD controlled a functioning organization of 12,532 km (7,787 mi) of rail routes, making it the 23rd-biggest rail route framework on the planet. Aside from the rail line foundation, TCDD additionally claims a few rail transport organizations inside Turkey just as a half portion of the Izmir-zone worker rail framework, İZBAN.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
TCDD olaraq kısaltılmış olan Türkiyə Cümhuriyyətinin Dövlət Dəmir Yolları (türkçe: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları), Türkiyədəki dəmir yolu infrastrukturunun mülkiyyəti və baxımından, habelə yeni inşaatların planlaşdırılmasından və inşa edilməsindən məsul bir dövlətə məxsus milli dəmir yolu şirkətidir. xətlər. TCDD, 4 iyun 1929-cu ildə Türkiyədəki dəmir yollarının milliləşdirilməsi çərçivəsində quruldu.
Türk Dövlət Dəmir Yolları, Türkiyədəki bütün ictimai dəmir yollarına sahibdir. Buraya dəmir yolu stansiyaları, limanlar, körpülər və tunellər, həyətlər və texniki xidmət müəssisələri daxildir. 2016-cı ildə TCDD, 12.532 km (7.787 mil) dəmir yolu şəbəkəsini nəzarətdə saxladı və dünyanın 23-cü ən böyük dəmir yolu sisteminə çevrildi. TCDD, dəmir yolu infrastrukturu xaricində, Türkiyə daxilində bir neçə dəmir yolu nəqliyyatı şirkətinə və İzmir ərazisindəki şəhərətrafı dəmir yolu sisteminin 50% payına sahibdir.
First Five-Year Development Plan (İlk Beş illik inkişaf planı)
Ataturk set out to construct a modern culture on the Western European model from the war-torn leftovers of the Ottoman Empire. At the point when he kicked the bucket in 1938 he had accomplished a reasonable economy, however, his endeavors to reshape the socio-political construction of the nation had in no way, shape, or form accomplished all he set out to achieve. This first portion of the fifteen-year Development Plan for the time frame 1963—67 doesn’t start the latest relevant point of interest, for the accomplishments of the interceding years are not insignificant, but rather it needs to begin from a point where surrenders in the socio-political construction took steps to subvert the security of the economy. The new constitution drawn up after the upset of 1960 has updated the political construction to the extent that something like this can be accomplished by administrative activity. The previous two-party framework has offered a route to a multi-party alliance with solid resistance, so monetary enactment will in general be a trade-off between unique perspectives.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Atatürk, Osmanlı İmperiyasının müharibə qalıqlarından Qərbi Avropa modeli üzərində sənaye cəmiyyəti qurmağa başladı. 1938-ci ildə vəfat etdikdə həyat qabiliyyətli bir iqtisadiyyata imza atmışdı, lakin ölkənin ictimai-siyasi quruluşunu yenidən formalaşdırmaq üçün göstərdiyi səylər qətiyyən həyata keçirmək istədikləri hər şeyə çatmamışdı. 1963 – 67-ci illər üçün on beş illik İnkişaf Planının bu ilk bölümü Atatürkün tərk etdiyi yerdən başlamaz, çünki aradakı illərdəki nailiyyətlər düşünülməz deyil, ancaq ictimai-siyasi çatışmazlıqların olduğu bir nöqtədən başlamalıdır. struktur iqtisadiyyatın sabitliyini pozmaqla təhdid etdi. 1960-cı il inqilabından sonra hazırlanan yeni konstitusiya, qanuni fəaliyyətlə belə bir şey əldə edilə biləcəyi qədər siyasi quruluşu yenidən qurdu. Keçmiş iki partiyalı sistem, güclü müxalifətə sahib olan çox partiyalı koalisiyaya yol verdi, beləliklə iqtisadi qanunvericilik fərqli fikirlər arasında güzəştə getməyə meyllidir.
Language Reform (Dil inqilabı)
In the 1920s and 1930s Turkey, things changed quickly. The speed of the change development that had begun in the nineteenth century quickened after Mustafa Kemal Atatürk came to control in 1923 and dispatched his modernization program soon a short time later. To empower Turkey to recapture its situation among the world’s driving countries the Turkish tip-top looked West. Barely any landscapes got away from their consideration. Atatürk’s language changes changed both the composed and the communication in language so that semantically too there would be a break from the Ottoman-Islamic past.
Atatürk’s language changes depended on two significant columns: the substitution of the Ottoman-Turkish letters in order with the Latin letter set and the decontamination of the Turkish language. Until 1928 Turkish was written in the Arabic content, which didn’t especially fit the Turkish vowel framework well overall. An all-inclusive rendition of the Latin letter set would be more appropriate to the Turkish language, as per the Turkish first class. Thus other letters in order were presented for the time being. The president himself ventured to every part of the open country, showing the new letters in order to unskilled locals. This abrupt difference in the letter set anyway likewise implied a reasonable break with the Ottoman-Islamic past, removing the new ages from their own set of experiences and legacy.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
1920-1930-cu illərdə Türkiyə hadisələri sürətlə dəyişdi. On doqquzuncu əsrdə başlayan islahat hərəkatının sürəti, Mustafa Kamal Atatürkün 1923-cü ildə hakimiyyətə gəlişindən və qısa müddət sonra modernləşmə proqramına başladıqdan sonra daha da sürətləndi. Türkiyənin dünyanın qabaqcıl millətləri arasında yerini bərpa etməsini təmin etmək üçün Türk elitası Qərbə baxırdı. Az sayda ərazi onların diqqətindən qaçdı. Atatürkün dil islahatları həm yazılı, həm də danışıq dilini dəyişdirdi, beləliklə dil baxımından Osmanlı-İslam keçmişinə bir ara verildi.
Atatürkün dil islahatları iki mühüm sütuna əsaslanırdı: Osmanlı-Türk əlifbasının Latın əlifbası ilə əvəzlənməsi və Türk dilinin təmizlənməsi. 1928-ci ilə qədər Türk dili sait sisteminə çox uyğun olmayan ərəb əlifbasında yazıldı. Türk elitasına görə Latın əlifbasının genişləndirilmiş bir versiyası türk dilinə daha uyğun olardı. Beləliklə bir gecədə yeni bir əlifba təqdim edildi. Prezident özü kəndləri gəzərək savadsız kəndlilərə yeni əlifbanı öyrətdi. Bu əlifbanın birdən-birə dəyişdirilməsi, eyni zamanda Osmanlı-İslam keçmişi ilə yeni nəsilləri öz tarixlərindən və miraslarından ayıraraq açıq bir şəkildə qırılma demək idi.
Establishment of Secularism (Dünyəviliyin qəbul edilməsi)
The occasion celebrates the occasion of 29 October 1923, when Mustafa Kemal Atatürk proclaimed that Turkey was consequently a republic. Turkey had accepted been a republic since 23 April 1920, the date of the foundation of the Grand National Assembly of Turkey, yet the authority affirmation of this reality came three-and-a-half years after the fact. On 29 October 1923, the situation with the country as a republic was pronounced and its authority name was declared to be Türkiye Cumhuriyeti (“the Republic of Turkey”). From that point onward, a vote was held in the Grand National Assembly, and Atatürk was chosen as the primary President of the Republic of Turkey.
Azərbaycan dilinə tərcüməsi:
Türkiyədəki dünyəvilik, Türkiyədəki din və dövlət arasındakı əlaqəni müəyyənləşdirir. Dünyəvilik ilk dəfə 1924-cü il Konstitusiyasında 1928-ci ildə edilən “Dövlətin Dini İslamdır” deyən müddəanı ləğv edən və Türkiyənin ilk prezidenti Mustafa Kamal Atatürkün sonrakı islahatları ilə tanıdıldı. müasir, demokratik, dünyəvi bir dövlət yaratmaq üçün inqilabi və siyasi tələblər.
Təqdimatından doqquz il sonra, 5 fevral 1937-ci ildə o zamankı Türk konstitusiyasının ikinci maddəsində açıq şəkildə ifadə edildi. 1982-ci il hazırkı Konstitusiyası nə rəsmi bir dini tanıyır, nə də tanıyır.
Atatürkün həyatı İngilis dilində
Dünyaca tanınmış bir lider olan Mustafa Kamal Atatürkün tərcümeyi-halı olduqca maraqlı mövzulardan biridir. Atatürkün Türkiyəyə qazandırdığı dəyərləri, İngilis dilində desək “reformlar”-ı, yəni inqilabları başa düşmək üçün sadəcə onları oxumaq kifayət etmir, eyni zamanda Atatürkün özünün də bioqrafiyasını oxumağa ehtiyac yaranır.
“Atatürkün həyatını ingilis dilində oxumağın töhfəsi nə olacaq?” kimi bir sualınız ola bilər. Əvvəla, ingilis dilində oxuduğunuz hər bir mövzu həm qrammatik qaydaları, həm də oxu vərdişlərinizi inkişaf etdirmək baxımından sizə çox şey öyrədəcəkdir. Xüsusilə Atatürkün həyatını İngilis dilində oxumaqla siz, bu mövzuda məlumatları İngilis dilində ünsiyyət qurduğunuz insanlara daha asan çatdırmaq imkanı qazanacaqsınız. İngilis dilində ünsiyyət qurduğunuz birinə Atatürkün həyatı haqqında danışmaq üçün bu tərcümeyi-hal haqqında bir araşdırma edə bilərsiniz. Ancaq əvvəlcədən İngilis dilində bildiyiniz bir həyat hekayəsini oxumaq, mövzuya fərqli bir dildə baxmaq perspektivinizi genişləndirəcək və bəlkə də əvvəllər fərq etmədiyiniz bəzi şeyləri görə biləcəksiniz.
