Tələbələr ingilis dili qrammatikasını öyrənərkən motivasiyasını düşürəcək bir sıra qəlizliklərlə üz üzə qala bilirlər. Bu qəlizliklər, ingilis dili qrammatikasını öyrənməkdə axsamalar yarada bilir. Mövzumuza verə biləcəyimiz ən ideal nümunə isə ingiliscə fellərdir. İngilis fellər, ana dilimizlə müqayisədə qarşılığı olmayacaq ünsurlarla əhatəlidir. Bu ünsurları yaxşı mənimsəyə bilmək üçün ingilis dili qrammatikası detallı, sağlam və doğru addımlarla öyrənilməlidir ki, tələbələr üçün hər hansı bir məqamda çətinliklər yaratmasın.
Fellər bildiyiniz üzərə ingilis dilində qaydalı və qaydasız olaraq iki yerə bölünür. Çətinlik, eləcə, buradan başlayır. Çünki, qaydalı felləri öyrənmək asan olsa da, (ikinci və üçüncü halında “ed” şəkilçisini qəbul edən hər bir fel qaydalı fel sayılır) qaydasız felləri öyrənmək olduqca vaxt aparıcıdır. Çünki, qaydasız fellər kökdən dəyişmə xüsusiyyətinə sahibdir və tələbələrin burada qaydasız felləri əzbərləməkdən başqa çarələri qalmır. Bəs, əzbərləməkdən savayı, qaydasız felləri necə daha yadda qalan etmək mümkündür?
Qaydasız felləri yadda qalan etmək üçün hansı halların hansı cümlələrdə, hansı mənsubiyyətlər və zaman qəlibləri ilə istifadə olunduğunu öyrənmək lazımdır. Bunun üçün, bu gün bloq yazımızda qaydasız fellərdən biri olan “Boil ” felinin ikinci və üçüncü hallarını sizlərlə birlikdə təsnif edəcəyik. Beləliklə, felin birinci, ikinci və üçüncü hallarını daha detallı şəkildə öyrənəcək və çalışmalarla praktik edərək daha yadda qalan hala gətirəcəksiniz. Giriş məlumatlarla başlayaq:
Boil feli sözün öz köküdür və birinci hal şəklində istifadə olunur.
Boil feli – qaynamaq, qaynatmaq, bozartmaq, bişirmək, bişmək – şəklində tərcümə olunur
Boil Felinin İkinci Forması
Boil felinin ikinci halı boiled yazılır. Simple Past Tense üçün istifadə olunur.
Boil Felinin İkinci Forması ilə Nümunələr
- Chestnuts have to be boiled for at least fifteen minutes.- Şabalıd ən azı on beş dəqiqə qaynadılmalıdır.
- Tom boiled the well water so it would be safe to drink.- Tom quyu suyunu qaynadıb, içmək təhlükəsiz olardı.
- A bento is a small meal made of boiled rice and seaweed, that is sold in cheap wooden boxes.- Bento ucuz taxta qutularda satılan qaynadılmış düyü və dəniz yosundan hazırlanmış kiçik bir yeməkdir.
- Are you telling me you don’t know how to cook hard- boiled eggs?- Mənə bişmiş yumurtaları necə bişirəcəyinizi bilmədiyinizi söyləyirsiniz?
- Boiled potatoes are much easier to digest than terracotta potatoes.- Qaynadılmış kartofun həzmi terakota kartofundan daha asandır.
- Eggs should be boiled for at least five minutes.- Yumurtalar ən az beş dəqiqə qaynadılmalıdır.
- He put a touch of salt on a boiled egg.- Bir qaynadılmış yumurtaya bir duz qoydu.
Boil Felinin Üçüncü Forması
Boil felinin üçüncü halı boiled olarak yazılır. Cümlələrdən ayıra bilməyiniz üçün cümlədə istifadə olunan zaman qəliblərini müəyyənləşdirməlisiniz. Üçüncü hal Perfect Tense və Passive Voice cümlələri üçün keçərlidir.
Boil Felinin Üçüncü Halı ilə Cümlələr
- I dropped a boiled egg into my soup and seasoned it with some fish sauce.- Şorbama bir qaynadılmış yumurta atdım və balıq sousu ilə dadlandım.
- Once the eggs are boiled, many of its proteins suffer denaturation.- Yumurtalar qaynadıldıqdan sonra onun bir çox zülalı denatürasyona məruz qalır.
- Our teacher told us that water boiled at 100 degrees centigrade.- Müəllimimiz bizə suyun 100 santigrat dərəcədə qaynadığını söylədi.
- This potato salad wants boiled eggs.- Bu kartof salatı qaynadılmış yumurta istəyir.
- Today’s broccoli is not good because it has been boiled for too long.- Bugünkü brokoli çox qaynadılmış olduğundan yaxşı deyil.
- Today’s stew has been carefully and slowly boiled to perfect deliciousness.- Bugünkü stew ehtiyatlı və yavaş- yavaş qaynadılmış və mükəmməl bir ləzzət əldə edilmişdir.
Boil Felinin Past Tense ilə İstifadəsi
Boil felini müxtəlif zamanlarda istifadə edərkən çaşqınlıq yaşaya bilərsiniz. Cümlədə boil felini görərkən hansı halda olduğunu müəyyənləşdirmək istəyirsinizsə, cümlədə işlədilən zamana diqqət yetirməlisiniz. Past Simple zamanının istifadə olunduğu cümlədə boil felinin mütləq ikinci halı istifadə olunur. Past Participle cümlələrdə isə boil felin üçüncü halı işlədilir.
Boil felini keçmiş zaman qəlibləri ilə istifadə edərkən felin neçənci halını istifadə edəcəyinizi yaxşı bilməlisiniz. Cümlələrdə istifadə olunan zaman qəliblərini bir-birindən ayırd edə bilmək üçün köməkçi fellərə baxmağınız kifayət edir. Mübtəda + Köməkçi Fel + Fel (ikinci və ya üçüncü hal) + İkinci Dərəcəli Üzvlər qaydasına diqqət etsəniz, felin ikinci və üçüncü halları ilə rahatlıqla cümlələr qura bilərsiniz.
Boil Felinin Zaman və Mənsubiyyətə Görə Təsnifi
Boil feli də digər fellər kimi cümlədə istifadə olunarkən zamana və mənsubiyyətə görə dəyişir. Hər ikisinə görə cümlədə istifadə qaydalarına riayət edib, cümlə quruluş strukturunda yanlışa yol vermək istəmirsinizsə, o zaman, aşağıda həm şəxs əvəzliklərinə, həm də zamana görə təsnif edilmiş boil felinin istifadə qaydalarına baxa bilərsiniz.
Boil Simple Present Tense Istifadəsi
Present Simple Tense, dilimizə indiki zaman kimi tərcümə olunur. I, you, we, they əvəzliklərinə cavab verən köməkçi felləri “do”, he, she, it əvəzliklərinin köməkçi felləri “does”`dır. Köməkçi felə “not” şəkilçisi əlavə etməklə mənfi formaya keçir. He, she, it əvəzlikləri ilə qurulan cümlələrdə “does” köməkçi felinə malikdir, lakin bu köməkçi felə “-s, -ies, -es” şəklində əlavə olunur. Mənfi cümlələrdə fel düz qalır. Eyni vəziyyət sual cümləsi üçündə keçərlidir. Ümumi həqiqətləri, təkrarlanan hərəkətləri, vərdişləri, mövcud vəziyyəti, ümumi fikri, istəyi ifadə etmək üçün istifadə olunur. Bir zaman qrafiki ilə başlamaq və ya təkrarlamaq üçün əvvəlcədən təyin edilmiş hərəkətlər üçün istifadə olunur. Əmrlər, təlimatlar vermək üçün istifadə olunur.
1 st form of Verb + s (es)
- I boil
- you boil
- he/ she/ it boils
- we boil
- you boil
- they boil
Boil Present Perfect Tense Istifadəsi
Present Perfect Tense təkrarlanan hərəkətlər üçün istifadə edilir, hansı ki, konkret zaman forması bu hərəkətlər üçün önəmli deyil və hadisə keçmişdə başlayıb, lakin hələ də bitməyib, davam etməkdədir. Present Perfect Tense keçmiş bir hadisə və ya vəziyyət ilə bu gün arasında bir əlaqə yaradır. Xüsusilə “just” zərfində çox yaxın bir hərəkət üçün istifadə olunur, ancaq nə qədər vaxt keçdiyini göstərmir. “Yet” zərfi hələ edilməmiş, lakin edilməsi ehtimalı olan hərəkətlər üçün və ya belə bir ehtimalın olub- olmadığını soruşmaq üçün istifadə edilir. “Never” zərfi keçmişdə müəyyən bir nöqtədən heç bir hərəkət edilmədiyini və ya belə bir vəziyyətlə qarşılaşmadığını ifadə etmək üçün istifadə olunur.
has/ have + 3 rd form of Verb
- I have boiled
- you have boiled
- he/ she/ it has boiled
- we have boiled
- you have boiled
- they have boiled
Boil Present Continuous Tense Istifadəsi
Adından da göründüyü kimi Continuous ifadədəsindən əvvəlki Present ifadəsi be + V- ing şəklində köməkçi felin indiki, yəni am, is, are şəklində istifadə olunmasını həm də dəvam edən hadisənin keçid vaxtının indi olduğunu ifadə edir. Hadisənin nə vaxt başladığı və nə qədər davam etdiği vacib deyil. Yalnız bir danışma anında bir hadisənin davam etdiyini vurğulayır. Hal- hazırda davam etməkdə olan hərəkətləri izah etmək üçün bu zaman formasından istifadə edilir.
Zaman ifadələri: now(indi), right now (indi), at the moment (hazırda), still (hələ)
Present Continuous Tense always, constantly, forever kimi zərflərlə birlikdə əkrarlayan və ümumiyyətlə narahat edən hərəkətlər üçün istifadə olunur. Present Continuous Tense ondan sonra istifadə olunan gələcək zamanla birlikdə gələcəkdə əvvəlcədən planlaşdırılan bir hərəkətin baş verəcəyi deməkdir.
is/ am/ are + 1 st form of Verb + ing
- I am boiling
- you are boiling
- he/ she/ it is boiling
- we are boiling
- you are boiling
- they are boiling
Boil Present Perfect Progressive Tense Istifadəsi
Dilimizə indiki bitmiş davamedici zaman kimi tərcümə edilən Present Perfect Continuous Tense, keçmişdə müəyyən bir zamanda başlayan və hal- hazırda davam etməkdə olan hal və hərəkətlərdən bəhs etmək üçün istifadə edilir. Bu səbəblə Continuous halda istifadə edilə bilməyən fellərlə istifadə edilə bilməz.
Hal- hazırda etdiyimiz hərəkəti ifadə etmək üçün indiki davamedici zamandan istifadə edilir: I’m reading a book now -mən indi bir kitab oxuyuram. Ancaq keçmiş zamanda başlayan və hələ də davam edən bir hadisə üçün Present Perfect Continuous Tense istifadə edilir. Hadisə keçmiş zamanda başlamış və indi davam edir, hətta gələcəkdə də davam etmə ehtimalı mövcuddur: I have been reading a book for two hours -mən iki saatdır kitab oxuyuram. Bu cümlə kitab oxumağa iki saat əvvəl başladığımı, hələ də davam etdiyimi göstərir. Nə qədər davam edəcəyi haqqında məlumatımız yoxdur.
has/ have + been + 1 st form of Verb + ing
- I have been boiling
- you have been boiling
- he/ she/ it has been boiling
- we have been boiling
- you have been boiling
- they have been boiling
Boil Simple Past Tense Istifadəsi
Azərbaycan dilindəki qarşılığı keçmiş sadə zaman olan Past Simple Tense, keçmiş zamanda baş verən hadisələrdən bəhs etmək üçün istifadə edilir. Keçmişdə tamamlanan bir hadisəni, işi, vəziyyəti və ya hərəkəti təsvir etmək üçün istifadə olunur. Hadisənin nə qədər əvvəl baş verməsinin heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Bu yaxınlarda baş vermiş ola bilər və ya çox köhnə ola bilər. Keçmişə aid yalnız bir hərəkət varsa, bu hərəkətin nə qədər köhnə olmasına baxmayaraq bu zaman istifadə olunmalıdır. Hadisənin keçmişdə nə zaman baş verdiyini ifadə edən bir zaman ifadəsi ilə istifadə olunmalıdır.
Zaman ifadələri; yesterday (dünən), last month (keçən ay), last week (geçən həftə), last year (keçən il), last night (keçən gecə), two minutes ago (iki dəqiqə əvvəl), two days ago ( iki gün əvvəl), two months ago ( iki ay əvvəl), two years ago ( iki əvvəl il)
2 nd form of Verb
- I boiled
- you boiled
- he/ she/ it boiled
- we boiled
- you boiled
- they boiled
Boil Past Progressive Tense Istifadəsi
Keçmiş davamedici zaman olan Past Continuous Tense, keçmişdə baş verən və müəyyən bir müddətdə davam edən hadisələrdən bəhs etmək üçün istifadə edilir. Keçmişdə göstərilən vaxtda tamamlanmayan və buna görə də davam edən hadisələr üçün istifadə olunur. Əsas odur ki, o an davam edir, nə qədər dəvam etməsinin fərqi yoxdur.
Always (həmişə), constantly (davamlı), forever (həmişəlik, əbədi) kimi zərflərlə birlikdə keçmişdə təkrarlanan və ümumiyyətlə bizi narahat edən hərəkətlər üçün istifadə olunur.
was/ were + 1 st form of Verb + ing
- I was boiling
- you were boiling
- he/ she/ it was boiling
- we were boiling
- you were boiling
- they were boiling
Boil Past Perfect Tense Istifadəsi
Keçmişdə müəyyən bir an və ya hadisədən əvvəl meydana gələn və o ana qədər davam edən hadisələr üçün istifadə olunur. Bu vaxtdan istifadə edəcəksinizsə, hansı hadisədən əvvəl suala cavab verə biləcəyiniz bir zaman cümləsi olmalıdır. Bəzən bu zamanın çox qədim hadisələr üçün istifadə edildiyi fərz edilir, lakin bu doğru deyil. Keçmişə aid yalnız bir hadisə varsa və bu hadisənin keçmişdə bir müddətdən əvvəl meydana gəldiyi ifadə edilərsə, Simple Past Tense istifadə edilməlidir.Bu zamanın istifadə edildiyi ümumi formul belədir:
subject + had + past participle = past perfect tense.
- I had boiled
- you had boiled
- he/ she/ it had boiled
- we had boiled
- you had boiled
- they had boiled
Boil Past Perfect Progressive Tense Istifadəsi
Bu zaman formasının Azərbaycan dilində qarşılığı olmasa da, belə izah edə bilərik ki, keçmişdə başlayan bir işdən əvvəl edilməkdə olan başqa bir işdən bəhs etmək üçün Past Perfect Continuous zamanından istifadə edilir. Məsələn: When he came, I had been waiting for him for more than two hours. (O gəldiyində mən onu 2 saatdan çox idi ki gözləyirdim.) Keçmişdə müəyyən bir vaxtda gözləməyə başladım və onun gəlişinə qədər bu gözləməyə davam etdim. Keçmişdə başlayan və keçmişdə bitən bir müddətdə hərəkəti davam etdirdim. Hadisə bir müddət ifadə ettiyi üçün Continuous, bu müddət keçmişdə bittiği (qutardığı) üçün Past Perfect`dən istifadə edirik.
had + 3 rd form of Verb
- I had been boiling
- you had been boiling
- he/ she/ it had been boiling
- we had been boiling
- you had been boiling
- they had been boiling
Boil Simple Future Tense Istifadəsi
Future Simple Tense, Azərbaycan dilinə gələcək sadə zaman kimi tərcümə edilir. Gələcək haqqında məlumat verərkən və ya gələcək hadisələrlə bağlı qeyri- müəyyən hadisələri proqnozlaşdırarkən istifadə olunur. Danışıq zamanı verilən qərarlar üçün istifadə olunur. Gələcəklə bağlı verilən vədlər üçün istifadə olunur.
shall/ will + 1 st form of Verb
- I will boil
- you will boil
- he/ she/ it will boil
- we will boil
- you will boil
- they will boil
Boil Future Progressive Tense Istifadəsi
Future Continuous Tense Azərbaycan dilinə gələcək davamedici zaman kimi tərcümə olunur.Gələcəkdə müəyyən bir zamanda davam edəcək hərəkətlər üçün istifadə olunur. Hadisənin nə vaxt başladığı, nə qədər davam ettiyi və ya davam edəcəyi vacib deyil.Əhəmiyyətli olan bir hərəkətin yalnız deyilən anda davam etməsidir.
shall/ will + 1st form of Verb + ing
- I will be boiling
- you will be boiling
- he/ she/ it will be boiling
- we will be boiling
- you will be boiling
- they will be boiling
Boil Future Perfect Tense Istifadəsi
Müəyyən bir gələcəkdəki hadisəni və ya vaxtdan əvvəl tamamlanacaq hərəkətlər üçün istifadə olunur. Vaxt ifadəsi və ya hadisənin sona çatması üçün verilən vaxtı göstərən cümlə olmadan istifadə olunmur.
shall/ will have + 3 rd of Verb
- I will have boiled
- you will have boiled
- he/ she/ it will have boiled
- we will have boiled
- you will have boiled
- they will have boiled
Boil Future Perfect Progressive Tense Istifadəsi
Future Perfect Continuous Tense Azərbaycan dilində gələcək bitmiş davamedici zaman kimi tərcümə olunur. Future Perfect Continuous Tense gələcəkdə baş verməsi planlaşdırılan hadisədən əvvəl başqa verən və bitən hadisənin olduğunu vurğulamaq üçün istifadə edilir.
Future perfect continuouns tense ilə cümlə qurularkən əvvəlcə mübtəda, daha sonra feilin ikinci forması olan past forma və to be feilinin üçüncü forması, feilin “ing” almış şəkli yerləşdirilir: will + have + been + the verb’s present participle (verb + -ing). Azərbaycan dilinə tərcümədə Future Perfect Tense ilə eyni mənanı ifadə edir.
- I will have been boiling
- you will have been boiling
- he/ she/ it will have been boiling
- we will have been boiling
- you will have been boiling
- they will have been boiling
Boil Feili İlə Bağlı Test Nümunələri
- However, maize harvested early must either be eaten relatively soon or ….. and dried to prevent rotting.
- The wort, in turn, …… with hops.
- First the agar …… for a specific period, then dried.
- Most cooking involves ….. in large metal pots although meat can also be roasted on sticks placed near the fire.
- More rarely, dried leaves and twigs …… for drinking or rolled into cigarettes and smoked.
- All snails were provided with an excess of clean ….. lettuce as food throughout the acclimatization and monitoring periods.
- All clones ….. and evaluated for taste by the same procedure.
- Using downside deviation as a risk measure ….. down to taking quadratic shortfall.
- The water used in lime treatment ….. not ….., but subsequent tor tilla cooking reduces the concentrations of pathogenic microorganisms to safe levels.
- Today’s broccoli is not good because it …… for too long.
Cavablar:
- boiled
- was boiled
- is boiled
- boiling
- have been boiled
- boiled
- were boiled
- boils
- is boiled
- has been boiled
İngilis Dilində Boil v2 Və Boil v3 Formalarına Aid Test Nümunələri PDF
Daha çox çalışmalarla praktik qazanmaq və öyrəndiklərinizi daha sağlam şəkildə mənimsəmək istəyirsinizsə, sizin üçün hazırladığımız PDF formatlı Boil birinci, ikinci və üçüncü formları ilə bağlı testi klikləyərək keçid alıb həll edə bilərsiniz.
