İngilis dilini öyrənmək ana dilimizi öyrənmək qədər asan olmaya bilir. Tələbələri çətinliklə üz-üzə qoyan bır sıra qrammatik mövzular vardır. Bu çətinliklər hər bir tələbəyə görə dəyişiklik göstərsə də, çoxluq təşkil edən tələbələrin ortaq problemləri olur. Tədris mərkəzləri isə bu ortaq problemləri aradan qaldırmaq üçün həmin mövzulara daha detallı şəkildə vaxt ayıraraq məlumatları daha asan anlaşılacaq şəkildə tələbələrlə paylaşır. Tələbələr üçün aktual problem halına gələn ingilis dili mövzularından biri də fellərdir. Bəs, nə üçün fellər?
Bildiyiniz kimi ingilis dili qrammatikasında fel nitq hissəsi ana dilimizə görə bir qədər fərqliliklər və qəlizliklər təşkil edir. Zamanlar, fellərin zamanlara görə istifadə olunması, qaydalı və qaydasız fellər vs. Bu xırdalıqların üstəsindən gələ bilmək üçün fel mövzusu tələbələrə maksimal dərəcədə detallı şəkildə anladılmalıdır. Biz də bu problemi aradan qaldırmaq adına aktiv şəkildə gündəlik istifadə olunan fellərin sizlər üçün seçib onları fellərin halları, zamanlarına görə anladacayıq.
Bu günün bloq yazısını “broadcast” – yəni, “yayım etmək, veriliş / televeriliş etmək” felinə ayıracayıq. “Broadcast” felinin 2-ci və 3-cü hallarını sizlərlə birlikdə analiz edəcək və ingilis dili zamanlarına görə “broadcast” kəliməsini təsnif edəcəyik. Broadcast feli tələbələrin bir az marağına səbəb ola bilər. Çünki, bu fel digər fellər kimi nə kökdən dəyişir, nə də ki, “ed” şəkilçisi ilə istifadə olunur. Necə mi? Gəlin, aydın şəkildə izah edək.
Broadcast Felinin İkinci Forması
Broadcast felinin ikinci halı həm boardcast, həm də boradcasted olaraq keçir. Bu felin ikinci halı üçün ən yayğın istifadə olunma forması broadcast- dir. Çox nadir hallarda broadcasted istifadə edilir, lakin ən düzgün istifadə şəkli broadcast olaraq qəbul edilir. Simple Past Tense üçün istifadə etmək mümkündür.
Broadcast Felinin İkinci Halı ilə Cümlələr
- This radio station broadcast on three different frequencies.- Bu radio stansiyası üç fərqli tezlikdə yayımlandı.
- The president broadcast his message on all stations yesterday.- Prezident dünən mesajını bütün stansiyalarda yayımladı.
- The concert broadcast live yesterday evening.- Konsert dünən axşam canlı yayımlandı.
- The interviewer broadcast on radio and television last year.- Müsahibə keçən il radio və televiziyada yayımlandı.
- Loudspeakers broadcast the football results.- Dinamiklər futbol nəticələrini yayımladılar.
Broadcast Felinin Üçüncü Halı
Broadcast felinin üçüncü halı həm boardcast, həm də boradcasted olaraq keçir. Bu felin üçüncü halı üçün ən yayğın istifadə olunma forması broadcast- dir. Çox nadir hallarda broadcasted istifadə edilir, lakin ən düzgün istifadə şəkli broadcast olaraq qəbul edilir. Past Participle və Passive Voice üçün istifadə etmək mümkündür.
Broadcast Felinin Üçüncü Halı ilə Cümlələr
- Radio One has broadcast on this wavelength for years.- Radio One illərdir bu dalğa boyu yayımlayır.
- State television in Yemen has broadcast a brief message.- Yəməndəki dövlət televiziyası qısa bir mesaj yayımladı.
- She has broadcast many topic on her channel for so long.- Bu müddətdə kanalında bir çox mövzunu yayımladı.
- We have broadcast about this issue before.- Bu məsələ barədə əvvəllər də məlumat vermişdik.
- They had broadcast about it before people know.- İnsanlar bilmədən əvvəl bu barədə yayımladılar.
Broadcast Felinin Past Tense ilə İstifadəsi
Broadcast felini müxtəlif zamanlarda istifadə edərkən çaşqınlıq yaşaya bilərsiniz. Çünki, felin bütün hallarında eynidir. Cümlədə broadcast felini görərkən hansı halda olduğunu müəyyənləşdirmək istəyirsinizsə, cümlədə işlədilən zamana diqqət yetirməlisiniz. Past Simple zamanının istifadə olunduğu cümlədə broadcast felinin mütləq ikinci halı istifadə olunur. Past Participle cümlələrdə isə broadcast felin üçüncü halı işlədilir. İki nümunə ilə izahımıza aydınlıq gətirək:
- Past Simple: I broadcast my last video yesterday.- Son videomu dünən yayımladım.
- Past Participle: I have broadcast so many topics on my channel.- Kanalımda bir çox mövzu yayımladım.
Broadcast Felinin Zamana və Mənsubiyyətə Görə Dəyişməsi
Broadcast feli də digər fellər kimi cümlədə istifadə olunarkən zamana və mənsubiyyətə görə dəyişir. Hər ikisinə görə cümlədə istifadə qaydalarına riayət edib, cümlə quruluş strukturunda yanlışa yol vermək istəmirsinizsə, o zaman, aşağıda həm şəxs əvəzliklərinə, həm də zamana görə təsnif edilmiş broadcast felinin istifadə qaydalarına baxa bilərsiniz.
Broadcast Simple Present Tense İlə Cümlə Necə Qurulur
Present Simple Tense, dilimizə indiki zaman kimi tərcümə olunur. I, you, we, they əvəzliklərinə cavab verən köməkçi felləri “do”, he, she, it əvəzliklərinin köməkçi felləri “does”`dır. Köməkçi felə “not” şəkilçisi əlavə etməklə mənfi formaya keçir. He, she, it əvəzlikləri ilə qurulan cümlələrdə “does” köməkçi felinə malikdir, lakin bu köməkçi felə “-s, -ies, -es” şəklində əlavə olunur. Mənfi cümlələrdə fel düz qalır. Eyni vəziyyət sual cümləsi üçündə keçərlidir. Ümumi həqiqətləri, təkrarlanan hərəkətləri, vərdişləri, mövcud vəziyyəti, ümumi fikri, istəyi ifadə etmək üçün istifadə olunur. Bir zaman qrafiki ilə başlamaq və ya təkrarlamaq üçün əvvəlcədən təyin edilmiş hərəkətlər üçün istifadə olunur. Əmrlər, təlimatlar vermək üçün istifadə olunur.
- I broadcast the news to the local population every morning.- Hər səhər yerli əhaliyə xəbər yayımlayıram.
- You broadcast the news to the local population every morning.- Hər səhər yerli əhaliyə xəbər yayımlayırsınız.
- We broadcast the news to the local population every morning.- Hər səhər yerli əhaliyə xəbər yayırıq.
- They broadcast the news to the local population every morning.- Hər səhər yerli əhaliyə xəbər yayırdılar.
- She broadcasts the news to the local population every morning. (qadın)- Hər səhər yerli əhaliyə xəbər yayımlayır.
- It broadcasts the news to the local population every morning. (digər)- Hər səhər yerli əhaliyə xəbər yayımlayır.
Sual cümləsi ilə:
- Did I broadcast everything my followers want?- İzləyicilərimin istədiklərini yayımladım?
Passive Voice (Məçhul Növ) ilə:
- Active Voice: NEXT Radio broadcast every issues about the government last month.- Keçən ay NEXT Radio hökumətlə əlaqəli hər problem yayımladı.
- Passive Voice: Last month every issues about the government were broadcast by NEXT Radio.- Keçən ay hökumətlə bağlı hər problem NEXT Radio tərəfindən yayımlandı.
Broadcast Present Perfect Tense İlə Cümlə Necə Qurulur
Present Perfect Tense təkrarlanan hərəkətlər üçün istifadə edilir, hansı ki, konkret zaman forması bu hərəkətlər üçün önəmli deyil və hadisə keçmişdə başlayıb, lakin hələ də bitməyib, davam etməkdədir. Present Perfect Tense keçmiş bir hadisə və ya vəziyyət ilə bu gün arasında bir əlaqə yaradır. Xüsusilə “just” zərfində çox yaxın bir hərəkət üçün istifadə olunur, ancaq nə qədər vaxt keçdiyini göstərmir. “Yet” zərfi hələ edilməmiş, lakin edilməsi ehtimalı olan hərəkətlər üçün və ya belə bir ehtimalın olub- olmadığını soruşmaq üçün istifadə edilir. “Never” zərfi keçmişdə müəyyən bir nöqtədən heç bir hərəkət edilmədiyini və ya belə bir vəziyyətlə qarşılaşmadığını ifadə etmək üçün istifadə olunur.
- I have broadcast
- you have broadcast
- he/ she/ it has broadcast
- we have broadcast
- you have broadcast
- they have broadcast
- I have broadcast the news to the local population before.- Xəbəri əvvəllər yerli əhaliyə çatdırmışam.
- You have broadcast the news to the local population before.- Xəbəri əvvəllər yerli əhaliyə yayımlamısınız.
- We have broadcast the news to the local population before.- Xəbəri əvvəllər yerli əhaliyə çatdırmışıq.
- They have broadcast the news to the local population before.- Xəbəri əvvəllər yerli əhaliyə çatdırmışdılar.
- He has broadcast the news to the local population before. (kişi)- Xəbəri əvvəllər yerli əhaliyə yayımlamışdı.
- She has broadcast the news to the local population before. (qadın)- Daha əvvəl yerli əhaliyə xəbər yayımladı.
- It has broadcast the news to the local population before. (digər)- Daha əvvəl yerli əhaliyə xəbər yayımlamışdı.
Sual cümləsi ilə:
- Have I broadcast everything my followers want before?- Heç əvvəl izləyicilərimin istədiklərini yayımlamışam?
Passive Voice ilə:
- Active Voice: NEXT Radio has broadcast every issues about the government before.- Əvvəl NEXT Radio hökumətlə əlaqəli hər problem yayımlamışdı.
- Passive Voice: Every issues about the government have been broadcast by NEXT Radio.- Hökumətlə bağlı hər problem NEXT Radio tərəfindən yayımlanıb.
Broadcast Present Progressive Tense İlə Cümlə Necə Qurulur
Adından da göründüyü kimi Continuous ifadədəsindən əvvəlki Present ifadəsi be + V-ing şəklində köməkçi felin indiki, yəni am, is, are şəklində istifadə olunmasını həm də dəvam edən hadisənin keçid vaxtının indi olduğunu ifadə edir. Hadisənin nə vaxt başladığı və nə qədər davam etdiği vacib deyil. Yalnız bir danışma anında bir hadisənin davam etdiyini vurğulayır. Hal- hazırda davam etməkdə olan hərəkətləri izah etmək üçün bu zaman formasından istifadə edilir.
Zaman ifadələri: now(indi), right now (indi), at the moment (hazırda), still (hələ)
Present Continuous Tense always, constantly, forever kimi zərflərlə birlikdə əkrarlayan və ümumiyyətlə narahat edən hərəkətlər üçün istifadə olunur. Present Continuous Tense ondan sonra istifadə olunan gələcək zamanla birlikdə gələcəkdə əvvəlcədən planlaşdırılan bir hərəkətin baş verəcəyi deməkdir.
- I am broadcasting
- you are broadcasting
- he/ she/ it is broadcasting
- we are broadcasting
- you are broadcasting
- they are broadcasting
Broadcast Present Perfect Progressive Tense İlə Cümlə Necə Qurulur
Dilimizə indiki bitmiş davamedici zaman kimi tərcümə edilən Present Perfect Continuous Tense, keçmişdə müəyyən bir zamanda başlayan və hal- hazırda davam etməkdə olan hal və hərəkətlərdən bəhs etmək üçün istifadə edilir. Bu səbəblə Continuous halda istifadə edilə bilməyən fellərlə istifadə edilə bilməz.
Hal- hazırda etdiyimiz hərəkəti ifadə etmək üçün indiki davamedici zamandan istifadə edilir: I’m reading a book now -mən indi bir kitab oxuyuram. Ancaq keçmiş zamanda başlayan və hələ də davam edən bir hadisə üçün Present Perfect Continuous Tense istifadə edilir. Hadisə keçmiş zamanda başlamış və indi davam edir, hətta gələcəkdə də davam etmə ehtimalı mövcuddur: I have been reading a book for two hours -mən iki saatdır kitab oxuyuram. Bu cümlə kitab oxumağa iki saat əvvəl başladığımı, hələ də davam etdiyimi göstərir. Nə qədər davam edəcəyi haqqında məlumatımız yoxdur.
- I have been broadcasting
- you have been broadcasting
- he/ she/ it has been broadcasting
- we have been broadcasting
- you have been broadcasting
- they have been broadcasting
- I broadcast the news to the local population last month.- Keçən ay yerli əhaliyə xəbər yayımladım.
- You broadcast the news to the local population last month.- Keçən ay yerli əhaliyə xəbər yayımlamısınız.
- We broadcast the news to the local population last month.- Keçən ay yerli əhaliyə xəbər yaydıq.
- They broadcast the news to the local population last month.- Xəbərləri keçən ay yerli əhaliyə yaydılar.
- He broadcast the news to the local population last month. (kişi)- Keçən ay yerli əhaliyə xəbər yayımladı.
- She broadcast the news to the local population last month. (qadın)- Keçən ay yerli əhaliyə xəbər yayımladı.
- It broadcast the news to the local population last month. (digər)- Keçən ay yerli əhaliyə xəbər yayımladı.
Sual cümləsi ilə:
- Did I broadcast everything my followers want?- İzləyicilərimin istədiklərini yayımladım?
Passive Voice (Məçhul Növ) ilə:
- Active Voice: NEXT Radio broadcast every issues about the government last month.- Keçən ay NEXT Radio hökumətlə əlaqəli hər problem yayımladı.
- Passive Voice: Last month every issues about the government were broadcast by NEXT Radio.- Keçən ay hökumətlə bağlı hər problem NEXT Radio tərəfindən yayımlandı.
Broadcast Past Progressive Tense İlə Cümlə Necə Qurulur
Keçmiş davamedici zaman olan Past Continuous Tense, keçmişdə baş verən və müəyyən bir müddətdə davam edən hadisələrdən bəhs etmək üçün istifadə edilir. Keçmişdə göstərilən vaxtda tamamlanmayan və buna görə də davam edən hadisələr üçün istifadə olunur. Əsas odur ki, o an davam edir, nə qədər dəvam etməsinin fərqi yoxdur. Always (həmişə), constantly (davamlı), forever (həmişəlik, əbədi) kimi zərflərlə birlikdə keçmişdə təkrarlanan və ümumiyyətlə bizi narahat edən hərəkətlər üçün istifadə olunur.
was/ were + 1st form of Verb + ing
- I was broadcasting
- you were broadcasting
- he/ she/ it was broadcasting
- we were broadcasting
- you were broadcasting
- they were broadcasting
Broadcast Past Perfect Tense İlə Cümlə Necə Qurulur
Keçmişdə müəyyən bir an və ya hadisədən əvvəl meydana gələn və o ana qədər davam edən hadisələr üçün istifadə olunur. Bu vaxtdan istifadə edəcəksinizsə, hansı hadisədən əvvəl suala cavab verə biləcəyiniz bir zaman cümləsi olmalıdır. Bəzən bu zamanın çox qədim hadisələr üçün istifadə edildiyi fərz edilir, lakin bu doğru deyil. Keçmişə aid yalnız bir hadisə varsa və bu hadisənin keçmişdə bir müddətdən əvvəl meydana gəldiyi ifadə edilərsə, Simple Past Tense istifadə edilməlidir. Bu zamanın istifadə edildiyi ümumi formul belədir:
subject + had + past participle = past perfect tense.
- I had broadcast
- you had broadcast
- he/ she/ it had broadcast
- we had broadcast
- you had broadcast
- they had broadcast
Broadcast Past Perfect Progressive Tense İlə Cümlə Necə Qurulur
Bu zaman formasının Azərbaycan dilində qarşılığı olmasa da, belə izah edə bilərik ki, keçmişdə başlayan bir işdən əvvəl edilməkdə olan başqa bir işdən bəhs etmək üçün Past Perfect Continuous zamanından istifadə edilir. Məsələn: When he came, I had been waiting for him for more than two hours. (O gəldiyində mən onu 2 saatdan çox idi ki gözləyirdim.) Keçmişdə müəyyən bir vaxtda gözləməyə başladım və onun gəlişinə qədər bu gözləməyə davam etdim. Keçmişdə başlayan və keçmişdə bitən bir müddətdə hərəkəti davam etdirdim. Hadisə bir müddət ifadə ettiyi üçün Continuous, bu müddət keçmişdə bittiği (qutardığı) üçün Past Perfect`dən istifadə edirik. Bundan əlavə, müəyyən bir vaxt almış olmalı və cümlə içində hadisənin baş verdiyi müddət vurğulanmalıdır. Bu zaman ilə qurulan cümlələrdə had been + V-ing istifadə edilir.
- I had been broadcasting
- you had been broadcasting
- he/ she/ it had been broadcasting
- we had been broadcasting
- you had been broadcasting
- they had been broadcasting
Broadcast Simple Future Tense İlə Cümlə Necə Qurulur
Future Simple Tense, Azərbaycan dilinə gələcək sadə zaman kimi tərcümə edilir. Gələcək haqqında məlumat verərkən və ya gələcək hadisələrlə bağlı qeyri- müəyyən hadisələri proqnozlaşdırarkən istifadə olunur. Danışıq zamanı verilən qərarlar üçün istifadə olunur. Gələcəklə bağlı verilən vədlər üçün istifadə olunur.
- I will broadcast
- you will broadcast
- he/ she/ it will broadcast
- we will broadcast
- you will broadcast
- they will broadcast
- I will broadcast the news to the local population tomorrow.- Xəbəri sabah yerli əhaliyə yayımlayacağam.
- You will broadcast the news to the local population tomorrow.- Xəbəri sabah yerli əhaliyə yayımlayacaqsınız.
- We will broadcast the news to the local population tomorrow.- Xəbəri sabah yerli əhaliyə yayımlayacağıq.
- They will broadcast the news to the local population tomorrow.- Xəbəri sabah yerli əhaliyə yayacaqlar.
- He will broadcast the news to the local population tomorrow. (kişi)- Xəbəri sabah yerli əhaliyə yayımlayacaq.
- She will broadcast the news to the local population tomorrow. (qadın)- Xəbəri sabah yerli əhaliyə yayımlayacaq.
- It will broadcast the news to the local population tomorrow. (digər)- Xəbəri sabah yerli əhaliyə yayımlayacaq.
Sual cümləsi ilə:
- Will I broadcast everything my followers want?- İzləyicilərimin istədiklərini yayımlayacağam?
Passive Voice (Məçhul Növ) ilə:
- Active Voice: NEXT Radio will broadcast every issues about the government tomorrow.- NEXT Radio hökumətlə əlaqəli hər problem yayımlayacaq.
- Passive Voice: Every issues about the government will be broadcast by NEXT Radio.- Hökumətlə bağlı hər problem NEXT Radio tərəfindən yayımlanacaq.
Broadcast Future Progressive Tense İlə Cümlə Necə Qurulur
Future Continuous Tense Azərbaycan dilinə gələcək davamedici zaman kimi tərcümə olunur. Gələcəkdə müəyyən bir zamanda davam edəcək hərəkətlər üçün istifadə olunur. Hadisənin nə vaxt başladığı, nə qədər davam ettiyi və ya davam edəcəyi vacib deyil. Əhəmiyyətli olan bir hərəkətin yalnız deyilən anda davam etməsidir. Aşağıdakı formadan istifadə edilərək cümlə qurulur: will + will + indiki zamankı (kök feli + -ing).
- I will be broadcasting
- you will be broadcasting
- he/ she/ it will be broadcasting
- we will be broadcasting
- you will be broadcasting
- they will be broadcasting
Broadcast Future Perfect Tense İlə Cümlə Necə Qurulur
Müəyyən bir gələcəkdəki hadisəni və ya vaxtdan əvvəl tamamlanacaq hərəkətlər üçün istifadə olunur. Vaxt ifadəsi və ya hadisənin sona çatması üçün verilən vaxtı göstərən cümlə olmadan istifadə olunmur.
- I will have broadcast
- you will have broadcast
- he/ she/ it will have broadcast
- we will have broadcast
- you will have broadcast
- they will have broadcast
- I will have broadcast the news to the local population when the pademic over.- Pandemiya bitdikdən sonra yerli əhaliyə xəbər yayımlamış olacağam.
- You will have broadcast the news to the local population when the pademic over.- Pandemiya bitdikdən sonra yerli əhaliyə xəbər yayımlamış olacaqsınız.
- We will have broadcast the news to the local population when the pademic over.- Pandemiya bitdikdən sonra yerli əhaliyə xəbər vermis olacağıq.
- They will have broadcast the news to the local population when the pademic over.- Pandemiya bitdikdən sonra yerli əhaliyə xəbər yaymış olacaqlar.
- He will have broadcast the news to the local population when the pademic over. (kişi)- Pandemiya bitdikdən sonra yerli əhaliyə xəbərləri yayımlamış olacaq.
- She will have broadcast the news to the local population when the pademic over. (qadın)- Pandemiya bitdikdən sonra yerli əhaliyə xəbərləri yayımlamış olacaq.
- It will have broadcast the news to the local population when the pademic over. (digər)- Pandemiya bitdikdən sonra yerli əhaliyə xəbərləri yayımlamış olacaq.
Sual cümləsi ilə:
- Will have I broadcast everything my followers want when I get popular?- Məşhur olduqdan sonra izləyicilərimin istədiklərini yayımlamış olacağam?
Passive Voice (Məçhul Növ) ilə:
- Active Voice: NEXT Radio will have broadcast every issues about the government.- NEXT Radio hökumətlə əlaqəli hər problem yayımlamış olacaq.
- Passive Voice: Every issues about the government will have been broadcast by NEXT Radio.- Hökumətlə bağlı hər problem NEXT Radio tərəfindən yayımlanmış olacaq.
Broadcast Future Perfect Progressive Tense İlə Cümlə Necə Qurulur
Future Perfect Continuous Tense Azərbaycan dilində gələcək bitmiş davamedici zaman kimi tərcümə olunur. Future Perfect Continuous Tense gələcəkdə baş verməsi planlaşdırılan hadisədən əvvəl başqa verən və bitən hadisənin olduğunu vurğulamaq üçün istifadə edilir.
Future perfect continuouns tense ilə cümlə qurularkən əvvəlcə mübtəda, daha sonra feilin ikinci forması olan past forma və to be feilinin üçüncü forması, feilin “ing” almış şəkli yerləşdirilir: will + have + been + the verb’s present participle (verb + -ing). Azərbaycan dilinə tərcümədə Future Perfect Tense ilə eyni mənanı ifadə edir.
- I will have been broadcasting
- you will have been broadcasting
- he/ she/ it will have been broadcasting
- we will have been broadcasting
- you will have been broadcasting
- they will have been broadcasting
Broadcast Feili İlə Bağlı Test Nümunələri
- The President …… next year.
- Mr Smith hurriedly sought to retract the statement, but it ___ just ___ on national radio.
- That TV station …… only movies.
- The interview ___ live across Europe.
- The ___ station has signed off for the night.
- Television could be an important source of culture, and its educational ….. are valued in many schools.
- If he’ll let me make the announcement, I ……. it as soon as possible.
- Since the controversial programme ___ , the BBC’s mailbag has been bulging.
- Voice of America …… from Washington.
- His death ……. all over the world
Cavablar:
- will be broadcasting
- had been broadcast
- broadcasts
- was broadcast
- broadcasting,
- broadcasts
- will broadcast
- was broacast
- broadcasts
- was broadcast
İngilis Dilində Broadcast v2 Və Broadcast v3 Formalarına Aid Test Nümunələri PDF
Daha çox çalışmalarla praktik qazanmaq və öyrəndiklərinizi daha sağlam şəkildə mənimsəmək istəyirsinizsə, sizin üçün hazırladığımız PDF formatlı become birinci, ikinci və üçüncü formları ilə bağlı testi klikləyərək keçid alıb həll edə bilərsiniz.
