Tərzi – hərəkət budaq cümləsi ( The Adverbial Clause of Manner ) tabeli mürəkkəb cümlədə tərzi – hərəkət zərfliyin funksiyasını daşıyır və baş cümlədəki hal və ya hərəkətin tərzini bildirir. Bu növ budaq cümlələrin bağlayıcıları aşağıdakılardır: as if, as though
- They were sitting quietly as if they were thinking about something
Onlar sakit oturmuşdular, ele bil ki, nə isə haqqında fikirləşirdilər.
- It seems as though he is in trouble.
Sanki çətinlik çəkir.
- It looks as if / though it’s going to rain.
Sanki yağış yağacaq. ; Deyəsən, yağış yağacaq.
- The baby looks as if / as though it is going to cry.
Körpə sanki ağlayacaq kimi görünür.
as if / as though ehtimalı və xəyali vəziyyətləri izah etmək üçün istifadə olunur. Ehtimalı vəziyyətlərdə cümlə quruluşu normal cümlə quruluşuna bənzəyir. Hər ikisi eyni mənanı verir və bir-birini əvəz edə bilər. Azərbaycan dilinə “sanki” ” deyəsən” kimi tərcümə edilə bilər. Tez – tez “Look, seem, sound ” kimi fellərlə işlənir.
as if / as though istifadə qaydaları:
As if istifadə edərək, kiminsə və ya bir şeyin necə göründüyünü ( look ), hiss etdiyini ( feel ), səsləndiğini ( sound ) təsvir edə bilərik.
- I feel as if I haven’t had a sleep.
(ay fiil ez if ay hevın’t hed e silip.)
Heç yatmamış kimi hiss edirəm.
- The street looked as if nobody was living in the town.
(dı sitrit lukd ez if nobadi vaz living in dı tavn.)
Küçə şəhərdə heç kimin yaşamadığı kimi görünürdü.
- Alice feels as if / as though she is in a very nice dream.
Alice sanki özünü çox gözəl bir yuxudaymış kimi hiss edir.
- You look as if you’re having a good time.
Sanki vaxtınızı yaxşı keçirirsiniz.
- You look as though you know each other.
Deyəsən bir-birinizi tanıyırsınız.
- I’ve just come back from holiday, but I feel very tired. I don’t feel as if I’ve just had a holiday.
Tətildən yeni qayıtdım, amma özümü çox yorğun hiss edirəm. Yeni bir tətil keçirtmiş kimi hiss etmirəm.
Cümlələri it looks, it sounds, it smells as if (as though) kimi istifadə edə bilərsiniz.
- İt smells as though a rat has died here.
Sanki burada bir siçovul ölmüş kimi iy var.
- Jill’s eyes are red. She looks as if she has cried.
Jillin gözləri qırmızıdır. Ağlamış kimi görünür.
- It looks as if we’re going to have have trouble with an again.
Sanki yenidən problemimiz olacaq kimi görünür.
- They look as if they are standing on a pier.
Sanki körpünün üstündə dayanırlar.
- That house looks as if it’s going to fall down.
Sanki, o ev söküləcək. O ev sanki yıxılacaq.
- Take an umbrella. It looks as if / as though it’s going to rain.
Bir çətir götürün. Sanki yağış yağacaq.
- I’ve got so much work it looks as if/as though I’ll have to stay at home this evening.
O qədər çox işim var, sanki bu axşam evdə qalmalı olacam.
As if digər fellərlə olduğu kimi istifadə edə bilərik.
- He looked at me as if I was crazy.
Mənə dəliymişəm kimi baxdı.
- I behaved as if nothing had happened.
Heç nə olmamış kimi davrandım.
Bəzən as if sonra keçmiş zamandan istifadə edirik, amma mənası keçmiş zaman deyildir. Bu yolla düşüncənin gərçək olmadığını ifadə edirik.
- I don’t like him. He talks as if he crated the world.
Mən onu sevmirəm. Sanki dünyanı o yaratmış kimi danışır.
- Why do you talk to me as if I was a child. I’m 37.
Niyə mənimlə uşaq kimi danışırsan. Mənim 37 yaşım var.
- He spends money as if he had million dollars.
Bir milyon dolları varmış kimi pul xərcləyir.
- He is bragging about himself as if he were an extremely intelligent person.
Sanki son dərəcə ağıllı bir insan kimi təkəbbür keçir.
- Gary was behaving as though nothing had happened.
Gary heç bir şey olmamış kimi davranırdı.
Gərçəklik təəssüratımızı “As If/as though” ” ilə ifadə etmiriksə, sadəcə bir bənzətmə ediriksə, həmin vaxt həqiqəti ifadə edən cümlənin keçmiş forması istifadə olunur və bu cümlələrdə bir xəyal, gərçək olmayan vəziyyəti ( imagine/unreal situations ) ifadə edildiyi üçün “be” ( olmaq ) felinin keçmiş zaman olaraq ” were” istifadəsinə üstünlük verilir.
- She speaks English and German as if they were her mother tongue.
İngilis və Alman dillərini sanki ana diliymiş kimi danışır. ( Əslində ana dili deyil. )
- She is always complaining as if she had no money.
Sanki heç pulu yoxmuş kimi şikayət edir.
- She treats us as if we were her own children.
Bizə öz övladları kimi münasibət göstərir.
- Andika works as though he were a machine.
Andika sanki bir maşın kimi işləyir.
- Rochani behaves as he were a president.
Rochani özünü bir prezidentmiş kimi aparır.
Hər ikisini həm sanki, həm də sona çatmayan bir cümlə və ya ön sözlə işlətmək olar:
- She moved her lips as if to smile.
Sanki gülümsəmək üçün dodaqlarını tərpətdi.
- They were shouting as though in panic.
Sanki həyəcan içindəymiş kimi qışqırırdı.
Cümlənin mənası as if ve as though istifadə olunan zamana görə dəyişir:
- She looks as if she is rich.
Varlıya ( zənginə ) bənzəyir. ( Bəlkədə varlıdır. )
- He talks as if he was rich.
Zənginmiş ( varlıymış ) kimi danışır. (Ancaq tamamilə zəngin ( varlı ) deyil.
- You look as though you know each other.
Deyəsən bir-birinizi tanıyırsınız.
- Why is he looking at me as though he knew me?
Niyə mənə tanıyırmış kimi mənə baxır?
- Martin comments as though he knows the matter completely.
Martin məsələni tam bilirmiş kimi şərh edir.
As if bir müqayisə etmək üçün də istifadə edilə bilər, amma bir şəkildə müqayisə etməyin doğru olmadığını söyləyir. Bir şeyin həqiqətə uyğun olmadığını vurğulamaq istəyirsinizsə, as if ‘dən sonra keçmiş zamandan istifadə etmək mümkündür. Amerikan İngilis dilində bu qaydadan çox istifadə edilir.
- She’s behaving as if she were the Queen of England! ( She is not the Queen of England, but she is acting as if she is very important )
Özünü İngiltərə Kraliçası kimi aparır! ( O İngiltərə Kraliçası deyil, amma çox vacib birisiymiş kimi davranır. )
- His older brother always treats him as if he were a child. ( He is not a child, but his brother often talks to him like a child. )
Böyük qardaşı ona həmişə uşaq kimi davranır. ( O uşaq deyil, amma qardaşı onunla tez-tez uşaq kimi danışır. )
- He behaves as if he owned th eplace. ( But he doesn’t own it or probably doesn’t own it or we don’t know whether he owns it or not )
Özünü yerin sahibi kimi aparır. ( Ancaq o sahibi deyil, bəlkə də sahibi deyil və ya sahibi olub-olmadığını bilmirik )
‘As if’ bir şey “üslubdan kənardır” sa, “populyar deyil” və ya “köhnəlmişdir” mənalarında cümlələrdə istifadə olunur. Beləliklə nə olursa olsun, vaxtı bitmədən, modası geçmədən tez bir zamanda etməlisiniz. Burada , kiminsə tələsik bir şey etdiyini, insanların normal etdiklərindən daha sürətli və lazım olduğundan daha çox şey etdiyini göstərir.
- She’s been eating chocolate as if it were going out of style.
O sanki zamanı bitəcəkmiş kimi şokalad yeyirdi.
” As if “ vəziyyətin nə qədər dəhşətli və ya çətin olduğunu söyləmək üçün istifadə edilə bilər:
- My boss wants me to help my co-workers with their project. As if I don’t have enough work to do right now! ( I do have a lot of work right now, and this request from my boss is making it worse. )
Rəhbərim mənim layihə üçün iş yoldaşlarıma kömək etməyimi istəyir. Sanki bu gün mənim yetərincə işim yoxdur! ( Hal-hazırda çox işim var və müdirimin bu istəyi vəziyyəti daha da ağırlaşdırır. )
- My boyfriend wants to take a break from our relationship. As if I don’t have enough problems to deal with right now! ( I have a lot of problems right now, and this new problem is making my life worse! )
Sevgilim münasibətimizə ara vermək istiyir. Sanki həll etmək üçün kifayət qədər problemim yoxdur! ( Hal-hazırda çox problemim var və bu yeni problem həyatımı pisləşdirir! )
Əsas cümlədə keçmiş zaman işlədildiyi təqdirdə digər cümlədə də keçmiş zamandan istifadə edirik.
- Yesterday he was very sad. It seemed as if he was going to cry.
Dünən çox kədərlə idi. Sanki ağlayacaq kimi idi.
- The room was very tidy. It seemed as though my roommate had cleaned it.
Otaq çox səliqəli idi. Otaq yoldaşım otağı təmizləmiş kimi görünürdü .
- The problem was very easy, but it seemed as if he could not solve it.
Problem çox sadə idi, ancaq həll edə biləcəğimiz kimi görünmürdü.
- They had promised us, but it seemed as though they would not help me.
Bizə söz vermişdilər, amma sanki kömək etməyəcəklərmiı kimi göründü.
- Mr. Toyo treated me as if I had made a mistake.
Cənab Toyo səhv etmişəm kimi mənə münasibət göstərdi.
Qeyri-rəsmi danışıqlarda ” like” istifadə edə bilərsiniz:
- I felt like / as if I was swimming.
Özümü sanki üzgüçülükdə hiss edirdim.
- That house looks like it’s going to fall down.
O ev yıxılacaq kimi görünür.
- It looks like she isn’t coming.
Deyəsən, o gəlmir.
as if /as though nümünə cümlələr
- The man is talking as if / as though he has been the accident.
Adam qəzanı görmüş kimi danışır.
- He is very sad. It seems as if he is going to cry
Çox kədərlidir. Sanki ağlayacaq kimidir.
- The surface of the table feels as if it has been hit with something hard.
Masanın səthi sanki ağır bir şeylə vurulmuş kimi hiss olunur.
- He walked very slowly as if he was ill.
Xəstələnmiş kimi çox yavaşca gəzdi.
- The boys shouted loudly as if they had won a prize.
Uşaqlar bir mükafat qazanmışlar kimi yüksək səslə qışqırdılar.
- She sounded as though she was crying.
O, ağlayırmış kimi səs çıxardı.
- Mark is very late, it looks as if he’s not coming.
Mark çox gec qaldı, sanki gelməyəcək kimi deyəsən görünür.
- She walks as if she were never tired.
Sanki heç yorulmamış kimi gəzir.
- Despite losing the election, she continuous to act as though she were prime minister.
Seçkini itirməsinə baxmayaraq, o, baş nazir kimi davranmağa davam etdi.
- He looked as though he was enjoying the food.
Sanki yeməkdən ləzzət alırdı.
- It looks as though it is going to snow!
Sanki qar yağacaq!
- You make it seem as if you’re being overworked.
Sanki həddən artıq işlənmiş kimi görünürsən.
- Live every moment as if it’s your last.
Her anı sanki son gününmüş kimi yaşa.
- I don’t feel as though I’ve just had a holiday.
Yeni tətil keçirtmiş kimi hiss etmirəm.
- He seems as if he hasn’t slept for days.
Sanki günlərlə yatmamışdı.
- He looked as if/as though he knew everything, but he didn’t.
Sanki hər şeyi bilirmiş kimi görünürdü, amma yox bilmirdi.