İngilis Dilində Fel Çekimləri

İngilis dilində fel çəkimləri düşündüyünüzdən daha asandır. Bu yazıda, İngilis dilində fellərin çəkilməsi haqqında danışacağıq. İngilis dili fellər cümlə qurmaq üçün ən vacib elementlərdən biridir.

İngilis dilində fellər qaydalı (Regular) və qaydasız (Irregular) olmaqla iki qrupa ayrılır. Qaydalı fellərin keçmiş zamanının, yəni Past Simple və Past Particle formalarının düzəldilmə şəkilləri adından da məlum olduğu kimi ümumi qaydalara tabedirlər və felin sonuna –d, -ed şəkilçilərindən birini artırmaqla düzəldilir. Məsələn, I work, I worked. Qaydasız fellərin isə xüsusi bir düzəldilmə qaydası yoxdur. Bu fellərin həm Past Simple formaları, həmdə Past Particle formaları düzəldilirkən müxtəlif formalar müşahidə edilir və bu felləri yalnız və yalnız əzbərləmək lazımdır.

Qaydasız fellər siyahısını aşağıdakı yazılarımızdan baxa bilərsiniz.

İngilis dilində qaydasız fel çekimi nümunəsi:

to break

Simple Present Tense: It breaks.
Present Continuous Tense: It is breaking.
Future Tense: It will break.
Past Tense: It broke.
Present Perfect Tense: It has broken.

Mündəricat Göstər

İngilis Dilində Fel Çəkimlərinin Siyahısı

İngilis dilində mütləq şəkildə bilməli olduğumuz bütün qaydasız feillərin cədvəli aşağıda verilmişdir: Sırasıyla, V1 (Base Form), V2 (Past Simple), V3 (Past Particle)

Awake — awoke — awoken — oyatmaq, oyanmaq
Be — was, were — been — olmaq
Bear — bore — borne/born — dözmək
Beat — beat — beaten — vurmaq, döymək
Become — became — become — olmaq
Begin — began — begun — başlamaq
Bend — bent — bent — əymək, əyilmək
Bet — bet —bet — mərc eləmək
Bid — bid — bid — buyurmaq, əmr etmək
Bind — bound — bound — bağlamaq
Bite — bit — bitten — dişləmək
Bleed — bled — bled — qanamaq
Blow — blew — blown — üfürmək; əsmək
Break — broke — broken — sındırmaq
Breed — bred — bred — yetişdirmək, çoxalmaq
Bring — brought — brought — gətirmək
Broadcast — broadcast — broadcast — TV/ radioda yayımlamaq
Build — built — built — qurmaq, tikmək
Burn — burned or burnt — burned or burnt — yandırmaq, yanmaq
Burst — burst — burst — partlamaq
Buy — bought — bought — almaq
Cast — cast — cast — atmaq, tökmək
Catch — caught — caught — tutmaq
Choose — chose — chosen — seçmək
Cling — clung — clung — yapışmaq
Come — came — come — gəlmək
Cost — cost — cost — qiyməti olmaq
Creep — crept — crept — sürünmək
Cut — cut — cut — kəsmək
Deal — dealt — dealt — hesablaşmaq
dig — dug — dug — qazmaq (yeri)
Dive — dived/dove — dived — baş vurmaq, şığımaq
Do — did — done — etmək
Draw — drew — drawn — çəkmək; şəkil çəkmək
Dream — dreamed/dreamt — dreamed or dreamt — yuxu görmək; arzulamaq
Drive — drove — driven — sürmək
Drink — drank — drunk — içmək
Eat — ate — eaten — yemək
Fall — fell — fallen — yıxılmaq, düşmək
Feed — fed — fed — bəsləmək
Feel — felt — felt — hiss etmək
Fight — fought — fought — döyüşmək, savaşmaq
Find — found — found — tapmaq
Flee — fled — fled — qaçmaq
Fling — flung — flung — çırpmaq
Fly — flew — flown — uçmaq
Forbid — forbade, forbad — forbidden qadağan etmək
Forget — forgot — forgotten — yaddan çıxartmaq, unutmaq
Forgive — forgave — forgiven — günahından keçmək
Forsake — forsook — forsaken — tərk etmək
Freeze — froze — frozen — donmaq, dondurmaq
Get — əldə etmək; almaq; qazanmaq — got — got (gotten)
Give — gave — given — vermək
Grind — ground — ground — üyütmək, əzmək
Go — went — gone — getmək
Grow — grew — grown — böyümək
Hang — hung — hung — asmaq
Have — had — had — malik olmaq
Hear — heard — heard — eşitmək
Hide — hid — hidden — gizlətmək, gizlənmək
Hit — hit — hit — zərbə vurmaq
Hold — held — held — tutmaq; saxlamaq
Hurt — hurt — hurt — zədələmək, yaralamaq, incitmək
Keep — kept — kept — saxlamaq
Know — knew — known — bilmək
Lay — laid — laid — qoymaq, yerinə qoymaq
Lead — led — led — aparmaq, rəhbərlik etmək
Learn — learned/learnt — learned or learnt — öyrənmək
Leave — left — left — tərk etmək, çıxıb getmək
Lend — lent — lent — borc vermək
Let — let — let — icazə vermək, qoymaq
Lie — lay — lain — yalan danışmaq
light* — lit — lit — yandırmaq
Lose — lost — lost — itirmək; uduzmaq
Make — made — made — etmək, düzəltmək
Mean — meant — meant — nəzərdə tutmaq, məna vermək
Meet — met — met — qarşılamaq; rast gəlmək; görüşmək
Pay — paid — paid — ödəmək, haqqını vermək
Pprove* — proved — proven — sübut etmək
Put — put — put — qoymaq
Quit* — quit — quit — atmaq, tərk etmək
Read — read — read — oxumaq, mütaliə eləmək
Ride — rode — ridden — getmək (atla)
Ring — rang — rung — zəng etmək
Rise — rose — risen — qalxmaq
Run — ran — run — qaçmaq; yüyürmək
Saw*** — sawed — sawed/sawn — kəsmək, doğramaq
Say — said — said — demək
See — saw — seen — görmək
Seek — sought — sought axtramaq
Sell — sold — sold — satmaq
Send — sent — sent — göndərmək
Set — set — set — təyin etmək
Sew* — sewed — sewn — tikmək
Shake — shook — shaken — silkələmək
shear* — sheared — shorn — kəsmək, qırxmaq
Shed — shed — shed — tökmək
Shine — shone — shone — saçmaq, parlamaq
Shoot — shot — shot — vurmaq
Show — showed — showed or shown — göstərmək
Shut — shut — shut — bağlamaq, örtmək
Sing — sang — sung — oxumaq (nəğmə)
Sink — sank — sunk — endirmək, batırmaq
Sit — sat — sat — oturmaq
Slay — slew — slain — öldürmək
Sleep — slept — slept — yatmaq
Slide — slid — slid — sürüşmək
Slink — slunk — slunk — sürüşmək
Sow — sowed — sown — əkmək
Speak — spoke — spoken — danışmaq
Spend — spent — spent — keçirmək (vaxt)
Spin — spun — spun — fırlatmaq
Spit — spat, spit — spat, spit — tüpürmək
Split — split — split — parçalamaq
Spread — spread— spread — yaymaq, yayılmaq
Spring — sprang — sprung — atılmaq, hoppanmaq
Stand — stood — stood — durmaq
Steal — stole — stolen — oğurlamaq
Stick — stuck — stuck — yapışmaq, sataşmaq
Sting — stung — stung — dişləmək, sancmaq
Stink — stank, stunk — stunk — iyləmək
Stride — strode — stridden — addımlamaq
Strike — struck — struck — vurmaq, döymək
String — strung — strung — saplamaq, düzmək
Strive — strove — striven — nail olmaq, cəhd etmək
Swear — swore — sworn — and içmək, lənətləmək
Sweep — swept — swept — süpürmək, təmizləmək
Swell* — swelled — swollen — şişmək, qabarmaq
Swim — swam — swum — üzmək
Take — took — taken — götürmək
Teach — taught — taught — öyrətmək, dərs vermək
Tear — tore — torn — cırmaq, parçalamaq, dağıtmaq
Tell — told — told — demək
Think — thought — thought — fikirləşmək
Thrive* — throve — thrived — inkişaf etmək
Throw — threw — thrown — tullamaq, atmaq
Thrust — thrust — thrust — itələmək, sancmaq
Tread — trod — trodden, trod — yıxmaq
Understand — understood — understood — başa düşmək, anlamaq
Wake — woke — woken — oyanmaq, oyatmaq
Wear — wore — worn — geyinmək
Weave — wove — woven — toxumaq, hörmək
Weep — wept — wept — ağlamaq
Wet* — wet — wet — islatmaq
Win — won — won — qalib gəlmək, udmaq
Wind — wound — wound — sarılmaq, qıvrılmaq
Wring — wrung — wrung — sıxmaq
Write — wrote — written — yazmaq

İngilis Dilində Zamana Görə Fel Çəkimləri

Qaydasız feillərin ikinci forması olan V2, keçmiş zaman, yəni Past Tense formasıdır. Past Tense hərəkətin keçmişdə reallaşdığını göstərir. Past Simple Tense olaraq qurulan cümlələrdə V2 istifadə edilir. Azərbaycan dilindəki tərcüməsi “keçmiş sadə zaman”-dır. Bu feillərin Past Simple Tense olaraq istifadə edildiyi formul belədir: Subject + Verb2 + Object. Qaydasız feillərin 3-cü formasının bir neçə istifadəsi mövcuddur

“-Ed” və “-ing” şəkilçiləri ilə bitən sözlər ingilis dilində yaygındır.

-İng bir şeyin indi və ya keçmişdə etdiyi bir hərəkəti ifadə etmək üçün istifadə olunur. İnsanlar və ya hərəkətlərdən bəhs edərkən -ing sözündən istifadə olunur, hər hansı bir vəziyyətin və ya hərəkətin an üçün deyil, ümumiyyətlə etibarlı olduğu ifadə edilir.

I live in perfect room overlooking the garden.- Bağa baxan mükəmməl bir otaqda yaşayıram.
The road joining the two villages is very narrow.- İki kəndi birləşdirən yol çox dardır

İngilis dili d, ed və ied simple past tense yəni keçmiş zamanlarda (regular verb) felin qəbul etdiyi şəkilçilərdir. “-Ed” və “-ing” şəkilçiləri ilə bitən sözlər ingilis dilində yaygındır.

İngilis Dilində Simple Present Tense Fel Çekimi

1st form of Verb + s (es)

Present Simple Tense, dilimizə indiki zaman kimi tərcümə olunur. I, you, we, they əvəzliklərinə cavab verən köməkçi felləri “do”, he, she, it əvəzliklərinin köməkçi felləri “does”`dır. Köməkçi felə “not” şəkilçisi əlavə etməklə mənfi formaya keçir. He, she, it əvəzlikləri ilə qurulan cümlələrdə “does” köməkçi felinə malikdir, lakin bu köməkçi felə “-s, -ies, -es” şəklində əlavə olunur. Mənfi cümlələrdə fel düz qalır. Eyni vəziyyət sual cümləsi üçündə keçərlidir. Ümumi həqiqətləri, təkrarlanan hərəkətləri, vərdişləri, mövcud vəziyyəti, ümumi fikri, istəyi ifadə etmək üçün istifadə olunur. Bir zaman qrafiki ilə başlamaq və ya təkrarlamaq üçün əvvəlcədən təyin edilmiş hərəkətlər üçün istifadə olunur. Əmrlər, təlimatlar vermək üçün istifadə olunur.

I work
you work
he/ she/ it works
we work
you work
they work
I break
you break
he/ she/ it breaks
we break
you break
they break

İngilis Dilində Present Perfect Tense Fel Çekimi

Present Perfect Tense təkrarlanan hərəkətlər üçün istifadə edilir, hansı ki, konkret zaman forması bu hərəkətlər üçün önəmli deyil və hadisə keçmişdə başlayıb, lakin hələ də bitməyib, davam etməkdədir. Present Perfect Tense keçmiş bir hadisə və ya vəziyyət ilə bu gün arasında bir əlaqə yaradır. Xüsusilə “just” zərfində çox yaxın bir hərəkət üçün istifadə olunur, ancaq nə qədər vaxt keçdiyini göstərmir. “Yet” zərfi hələ edilməmiş, lakin edilməsi ehtimalı olan hərəkətlər üçün və ya belə bir ehtimalın olub- olmadığını soruşmaq üçün istifadə edilir. “Never” zərfi keçmişdə müəyyən bir nöqtədən heç bir hərəkət edilmədiyini və ya belə bir vəziyyətlə qarşılaşmadığını ifadə etmək üçün istifadə olunur.

has/ have + 3rd form of Verb

I have worked
you have worked
he/ she/ it has worked
we have worked
you have worked
they have worked
I have broken
you have broken
he/ she/ it has broken
we have broken
you have broken
they have broken

Keçmişdə olan və indiki zamanda təsiri davam edən hal və vəziyyətlər üçün istifadə edilir. Formulu belədir: Subject + Have/ Has + Verb3 + Object.

İngilis Dilində Present Progressive Tense Fel Çekimi

is/am/are + 1st form of Verb + ing

Adından da göründüyü kimi Continuous ifadədəsindən əvvəlki Present ifadəsi be + V-ing şəklində köməkçi felin indiki, yəni am, is, are şəklində istifadə olunmasını həm də dəvam edən hadisənin keçid vaxtının indi olduğunu ifadə edir. Hadisənin nə vaxt başladığı və nə qədər davam etdiği vacib deyil. Yalnız bir danışma anında bir hadisənin davam etdiyini vurğulayır. Hal- hazırda davam etməkdə olan hərəkətləri izah etmək üçün bu zaman formasından istifadə edilir.

Zaman ifadələri: now ( indi), right now (indi), at the moment (hazırda), still (hələ)

Present Continuous Tense always, constantly, forever kimi zərflərlə birlikdə əkrarlayan və ümumiyyətlə narahat edən hərəkətlər üçün istifadə olunur. Present Continuous Tense ondan sonra istifadə olunan gələcək zamanla birlikdə gələcəkdə əvvəlcədən planlaşdırılan bir hərəkətin baş verəcəyi deməkdir.

I am working
you are working
he/ she/ it is working
we are working
you are working
they are working
I am breaking
you are breaking
he/ she/ it is breaking
we are breaking
you are breaking
they are breaking

İngilis Dilində Present Perfect Progressive Tense Fel Çekimi

Dilimizə indiki bitmiş davamedici zaman kimi tərcümə edilən Present Perfect Continuous Tense, keçmişdə müəyyən bir zamanda başlayan və hal- hazırda davam etməkdə olan hal və hərəkətlərdən bəhs etmək üçün istifadə edilir. Bu səbəblə Continuous halda istifadə edilə bilməyən fellərlə istifadə edilə bilməz.

has/have + been + 1st form of Verb + ing

I have been working
you have been working
he/ she/ it has been working
we have been working
you have been working
they have been working
I have been breaking
you have been breaking
he/ she/ it has been breaking
we have been breaking
you have been breaking
they have been breaking

İngilis Dilində Simple Past Tense Fel Çekimi

Azərbaycan dilindəki qarşılığı keçmiş sadə zaman olan Past Simple Tense, keçmiş zamanda baş verən hadisələrdən bəhs etmək üçün istifadə edilir. Keçmişdə tamamlanan bir hadisəni, işi, vəziyyəti və ya hərəkəti təsvir etmək üçün istifadə olunur. Hadisənin nə qədər əvvəl baş verməsinin heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Bu yaxınlarda baş vermiş ola bilər və ya çox köhnə ola bilər. Keçmişə aid yalnız bir hərəkət varsa, bu hərəkətin nə qədər köhnə olmasına baxmayaraq bu zaman istifadə olunmalıdır. Hadisənin keçmişdə nə zaman baş verdiyini ifadə edən bir zaman ifadəsi ilə istifadə olunmalıdır.

2nd form of Verb

Zaman ifadələri; yesterday (dünən), last month (keçən ay), last week (geçən həftə), last year (keçən il), last night (keçən gecə), two minutes ago (iki dəqiqə əvvəl), two days ago ( iki gün əvvəl), two months ago ( iki ay əvvəl), two years ago ( iki əvvəl il)

I worked
you worked
he/ she/ it worked
we worked
you worked
they worked
I broke; brake
you broke; brake
he/ she/ it broke; brake
we broke; brake
you broke; brake
they broke; brake

İngilis Dilində Past Progressive Tense Fel Çekimi

was/were + 1st form of Verb + ing

Keçmiş davamedici zaman olan Past Continuous Tense, keçmişdə baş verən və müəyyən bir müddətdə davam edən hadisələrdən bəhs etmək üçün istifadə edilir. Keçmişdə göstərilən vaxtda tamamlanmayan və buna görə də davam edən hadisələr üçün istifadə olunur. Əsas odur ki, o an davam edir, nə qədər dəvam etməsinin fərqi yoxdur. Always (həmişə), constantly (davamlı), forever (həmişəlik, əbədi) kimi zərflərlə birlikdə keçmişdə təkrarlanan və ümumiyyətlə bizi narahat edən hərəkətlər üçün istifadə olunur.

I was working
you were working
he/ she/ it was working
we were working
you were working
they were working
I was breaking
you were breaking
he/ she/ it was breaking
we were breaking
you were breaking
they were breaking

İngilis Dilində Past Perfect Tense Fel Çekimi

Keçmişdə müəyyən bir an və ya hadisədən əvvəl meydana gələn və o ana qədər davam edən hadisələr üçün istifadə olunur. Bu vaxtdan istifadə edəcəksinizsə, hansı hadisədən əvvəl suala cavab verə biləcəyiniz bir zaman cümləsi olmalıdır. Bəzən bu zamanın çox qədim hadisələr üçün istifadə edildiyi fərz edilir, lakin bu doğru deyil. Keçmişə aid yalnız bir hadisə varsa və bu hadisənin keçmişdə bir müddətdən əvvəl meydana gəldiyi ifadə edilərsə, Simple Past Tense istifadə edilməlidir. Bu zamanın istifadə edildiyi ümumi formul belədir:

subject + had + past participle = past perfect tense.

I had worked
you had worked
he/ she/ it had worked
we had worked
you had worked
they had worked
I had broken
you had broken
he/ she/ it had broken
we had broken
you had broken
they had broken

İngilis Dilində Past Perfect Progressive Tense Fel Çekimi

Bu zaman formasının Azərbaycan dilində qarşılığı olmasa da, belə izah edə bilərik ki, keçmişdə başlayan bir işdən əvvəl edilməkdə olan başqa bir işdən bəhs etmək üçün Past Perfect Continuous zamanından istifadə edilir. Məsələn: When he came, I had been waiting for him for more than two hours. (O gəldiyində mən onu 2 saatdan çox idi ki gözləyirdim.) Keçmişdə müəyyən bir vaxtda gözləməyə başladım və onun gəlişinə qədər bu gözləməyə davam etdim. Keçmişdə başlayan və keçmişdə bitən bir müddətdə hərəkəti davam etdirdim. Hadisə bir müddət ifadə ettiyi üçün Continuous, bu müddət keçmişdə bittiği (qutardığı) üçün Past Perfect`dən istifadə edirik.

had + been + 1st form of Verb + ing

I had been working
you had been working
he/ she/ it had been working
we had been working
you had been working
they had been working
I had been breaking
you had been breaking
he/ she/ it had been breaking
we had been breaking
you had been breaking
they had been breaking

İngilis Dilində Simple Future Tense Fel Çekimi

Future Simple Tense, Azərbaycan dilinə gələcək sadə zaman kimi tərcümə edilir. Gələcək haqqında məlumat verərkən və ya gələcək hadisələrlə bağlı qeyri- müəyyən hadisələri proqnozlaşdırarkən istifadə olunur. Danışıq zamanı verilən qərarlar üçün istifadə olunur. Gələcəklə bağlı verilən vədlər üçün istifadə olunur.

shall/will + 1st form of Verb

I will work
you will work
he/ she/ it will work
we will work
you will work
they will work
I will break
you will break
he/ she/ it will break
we will break
you will break
they will break

İngilis Dilində Future Progressive Tense Fel Çekimi

shall/will + 1st form of Verb + ing

Future Continuous Tense Azərbaycan dilinə gələcək davamedici zaman kimi tərcümə olunur. Gələcəkdə müəyyən bir zamanda davam edəcək hərəkətlər üçün istifadə olunur. Hadisənin nə vaxt başladığı, nə qədər davam ettiyi və ya davam edəcəyi vacib deyil. Əhəmiyyətli olan bir hərəkətin yalnız deyilən anda davam etməsidir.

I will be working
you will be working
he/ she/ it will be working
we will be working
you will be working
they will be working
I will be breaking
you will be breaking
he/ she/ it will be breaking
we will be breaking
you will be breaking
they will be breaking

İngilis Dilində Future Perfect Tense Fel Çekimi

Müəyyən bir gələcəkdəki hadisəni və ya vaxtdan əvvəl tamamlanacaq hərəkətlər üçün istifadə olunur. Vaxt ifadəsi və ya hadisənin sona çatması üçün verilən vaxtı göstərən cümlə olmadan istifadə olunmur.

shall/ will have + 3rd of Verb

I will have worked
you will have worked
he/ she/ it will have worked
we will have worked
you will have worked
they will have worked
I will have broken
you will have broken
he/ she/ it will have broken
we will have broken
you will have broken
they will have broken

İngilis Dilində Future Perfect Progressive Tense Fel Çekimi

Future Perfect Continuous Tense Azərbaycan dilində gələcək bitmiş davamedici zaman kimi tərcümə olunur. Future Perfect Continuous Tense gələcəkdə baş verməsi planlaşdırılan hadisədən əvvəl başqa verən və bitən hadisənin olduğunu vurğulamaq üçün istifadə edilir.

I will have been working
you will have been working
he/ she/ it will have been working
we will have been working
you will have been working
they will have been working
I will have been breaking
you will have been breaking
he/ she/ it will have been breaking
we will have been breaking
you will have been breaking
they will have been breaking