İngilis dilini öyrənərkən əvvəlcə müəyyən sözlərin mənasını bilmək lazımdır və sonra sözləri qrammatik qaydalara uyğun olaraq sıralamaq lazımdır. Qaydalı fellər sadə bir qayda ilə dəyişdirilə bilsə də, qaydasız feillərdə bu vəziyyət bir qədər fərqlidir. Bunun üçün də sözləri əzbərləmək və fellərin düzgün yerlərdə necə istifadə ediləcəyini öyrənmək yaxşı bir başlanğıc ola bilər.
Stay feilinin ikinci forması
İngilis dilindən tərcümədə “dayanmaq” mənasına gələn bu feilin Verb-2 (V2), ikinci, yəni Past Simple (keçmiş sadə zaman) forması “Stayed” şəklindədir.
Stay feilinin ikinci formasına aid cümlə nümunələri
Bu başlıq altında “Stay” feilinin ikinci forması olan “Stayed” ilə bağlı cümlə nümunələri və onların Azərbaycan dilinə tərcümələri ilə tanış ola bilərsiniz.
- Philip stayed at the hotel, according to Mr. Hemming -cənab Hemmingə görə Philip oteldə qaldı.
- We stayed at a student hostel during the conference -biz konfrans zamanı bir tələbə yataqxanasında qaldıq.
- We stayed overnight with my mother -biz gecə anamın yanında qaldıq.
- I stayed there for a very short period -mən çox qısa müddət orada qaldım.
- He stayed at home all day -o, bütün günü evdə qaldı.
Stay feilinin üçüncü forması
Azərbaycan dilinə tərcümədə “dayanmaq” mənasına gələn bu feilin Verb-3 (V3), üçüncü, yəni Past Perfect Tense (keçmiş bitmiş zaman) forması “Stayed” şəklindədir.
Stay feilinin üçüncü formasına aid cümlə nümunələri
Bu başlıq altında “Stay” feilinin üçüncü forması olan “Stayed” ilə bağlı cümlə nümunələri və onların Azərbaycan dilinə tərcümələri ilə tanış ola bilərsiniz.
- Philip has stayed at the hotel, according to Mr. Hemming -cənab Hemmingə görə Philip oteldə qalıb.
- We have stayed at a student hostel during the conference -biz konfrans zamanı bir tələbə yataqxanasında qalmışıq.
- We have stayed overnight with my mother -biz gecə anamın yanında qalmışıq.
- I have stayed there for a very short period -mən çox qısa müddət orada qalmışam.
- He has stayed at home all day -o, bütün günü evdə qalıb.
Stay Past Tense qrammatik quruluşunun izahı
Hadisənin keçmiş zamanda meydana gəldiyini və indiki zaman ilə əlaqəsinin olmadığını, “past”, yəni “ V2” formasında istifadə edildiyini göstərir. İnkar forması “didn’t” vasitəsi ilə, sual forması isə “did” köməkçi feilinin əvvələ keçməsi ilə düzəlir. Keçmiş zamanda tamamlanmış olan bir hadisəni, işi, hal və hərəkəti ifadə etmək üçün istifadə edilir. Bu zaman formasında nə qədər müddət əvvəl olması önəmli deyil. Çox qısa müddət əvvəl ola biləcəyi kimi, çox keçmişdə də baş vermiş ola bilər.
Keçmiş zamana aid olan tək bir hadisə varsa, bu hadisə nə qədər köhnə zamanda edilirsə edilsin bu zaman formasından istifadə edilməlidir. Hadisənin keçmişdə tam olaraq nə vaxt olduğunu ifadə edən zaman zərfi ilə istifadə edilməlidir. Məsələn, last week, when I was a child, three years ago, ages ago, in 1980.
Zaman ifadələri; yesterday (dünən), last month (keçən ay), last week (keçən həftə), last year (keçən il), last night (keçən gecə), two minutes ago (iki dəqiqə əvvəl), two days ago (iki gün əvvəl), two months ago (iki ay əvvəl), two years ago (iki il əvvəl): We build our opponent yesterday -biz dünən rəqibimizi məğlub etdik.
Stay feilinin zaman və şəxs əvəzliklərinə görə formaları
Bütün digər feillər kimi İngilis dilində “Stay” feilinin də zamanlara görə fərqli formaları mövcuddur. Aşağıda bu zaman formalarındakı bütün şəxs əvəzliklərinə aid sadə cümlə nümunələri verilmişdir.
Stay Present Simple Tense – cümlə necə qurulur?
‘Simple Present Tense’ Azərbaycan dilində “indiki zaman” mənasına gəlir. İngilis dilindəki qarşılığı da bu formadadır. Sadə keçmiş zaman mənasına gəlməklə birlikdə hobbilərdən, qaydalardan, ümumi vərdişlərdən söhbət edərkən istifadə edilən, indiki davamedici zamanı yox, ümumi mənada indiki zamanı əhatə edən istifadə forması mövcuddur. Aşağıda “Stay” feili ilə indiki sadə zamandakı şəxs əvəzliklərinə aid cümlə nümunələri verilmişdir:
- I stay in the town usually -mən adətən qəsəbədə qalıram.
- You stay in the town usually -sən adətən qəsəbədə qalırsan.
- He/she stay in the town usually -o, adətən qəsəbədə qalır.
- We stay in the town usually -biz adətən qəsəbədə qalırıq.
- You stay in the town usually -siz adətən qəsəbədə qalırsınız.
- They stay in the town usually -onlar adətən qəsəbədə qalırlar.
Sual cümləsinə aid nümunələr:
- Do you stay in the town usually? -sən adətən qəsəbədə qalırsan?
- Does Jennifer stay in the town usually? -Jennifer adətən qəsəbədə qalır?
Stay Present Perfect Tense ilə cümlə necə qurulur?
Yaxın keçmiş zaman, yəni keçmiş bitmiş zaman keçmişdə meydana gələn, təsirləri davam edən və ortaya çıxma forması vacib olmayan hal və hərəkətləri ifadə etmək üçün istifadə edilən zaman formasıdır. Present Perfect Tense öyrənərkən unutmamalı olduğunuz ən vacib nöqtə Present Perfect Tense-n cümlə sonlarında “yesterday, 3 years ago, last year” kimi zaman zərflərini almasıdır. Aşağıda “Stay” feili ilə indiki bitmiş zamandakı şəxs əvəzliklərinə aid cümlə nümunələri verilmişdir:
- I have stayed in the town for a month -mən bir ay qəsəbədə qalmışam.
- You have stayed in the town for a month -sən bir ay qəsəbədə qalmısan.
- He/she has stayed in the town for a month -o, bir ay qəsəbədə qalıb.
- We have stayed in the town for a month-biz bir ay qəsəbədə qalmışıq.
- You have stayed in the town for a month -siz bir ay qəsəbədə qalmısınız.
- They have stayed in the town for a month -onlar bir ay qəsəbədə qalıblar.
Sual cümləsinə aid nümunələr:
- Have you stayed in the town for a month? -sən bir ay qəsəbədə qalmısan?
- Has Jennifer stayed in the town for a month? -Jennifer bir ay qəsəbədə qalıb?
Stay Present Continuous Tense ilə cümlə necə qurulur?
Bu zaman formasında hadisənin nə zaman başladığı və ya nə qədər müddət davam etdiyi önəmli deyil. Hadisənin danışıq əsnasında davam etməkdə olduğunu vurğulayır. O halda, bu zaman forması danışıq əsnasında davam etməkdə olan hadisələr üçün istifadə edilir. Bu hadisə bir müddətdir davam etməkdə olan, amma danışıq əsnasında edilməyən bir hadisə də ola bilər. Cümlə nümunələri ilə tanış olaq:
- I am staying in the town now -mən indi qəsəbədə qalmaqdayam.
- You are staying in the town now -sən indi qəsəbədə qalmaqdasan.
- He/she is staying in the town now -o, indi qəsəbədə qalmaqdadır.
- We are staying in the town now -biz indi qəsəbədə qalmaqdayıq.
- You are staying in the town now -siz indi qəsəbədə qalmaqdasınız.
- They are staying in the town now -onlar indi qəsəbədə qalmaqdadırlar.
Sual cümləsinə aid nümunələr:
- Are you staying in the town now? -sən indi qəsəbədə qalmaqdasan?
- Is Jennifer staying in the town now? -Jennifer indi qəsəbədə qalmaqdadır?
Stay Present Perfect Continuous Tense ilə cümlə necə qurulur?
Hal-hazırda etdiyimiz hərəkəti ifadə etmək üçün indiki davamedici zamandan istifadə edilir: I’m reading a book now -mən indi bir kitab oxuyuram. Ancaq keçmiş zamanda başlayan və hələ də davam edən bir hadisə üçün Present Perfect Continuous Tense istifadə edilir. Hadisə keçmiş zamanda başlamış və indi davam edir, hətta gələcəkdə də davam etmə ehtimalı mövcuddur: I have been reading a book for two hours -mən iki saatdır kitab oxuyuram. Bu cümlə kitab oxumağa iki saat əvvəl başladığımı, hələ də davam etdiyimi göstərir. Nə qədər davam edəcəyi haqqında məlumatımız yoxdur. Cümlə nümunələri ilə tanış olaq:
- I have been staying in the town for a month -mən bir aydır ki, qəsəbədə qalmaqdayam.
- You have been staying in the town for a month -sən bir aydır ki, qəsəbədə qalmaqdasan.
- He/she has been staying in the town for a month -o, bir aydır ki, qəsəbədə qalmaqdadır.
- We have been staying in the town for a month -biz bir aydır ki, qəsəbədə qalmaqdayıq.
- You have been staying in the town for a month-siz bir aydır ki, qəsəbədə qalmaqdasınız.
- They have been staying in the town for a month -onlar bir aydır ki, qəsəbədə qalmaqdadırlar.
Sual cümləsinə aid nümunələr:
- Have you been staying in the town for a month? -sən bir aydır ki, qəsəbədə qalmaqdasan?
- Has Jennifer been staying in the town for a month? -Jennifer bir aydır ki, qəsəbədə qalmaqdadır?
Stay Past Simple Tense ilə cümlə necə qurulur?
Simple Past Tense, Azərbaycan dilinə tərcüməsi sadə keçmiş zaman olan bu zaman forması keçmişdə müəyyən bir zamanda başlamış və artıq sonlanmış olan hadisələri və ya vəziyyətləri izah etmək məqsədi ilə istifadə edilən zaman formasıdır. Bu zaman formasını öyrənərkən qətiyyən Past Continuous Tense ilə qarışdırmamalıyıq. Bu səbəblə də iki zaman arasındakı fərqləri və Past Tense-n istifadə yerlərini bilmək lazımdır.
- I stayed in the town yesterday -mən dünən qəsəbədə qaldım.
- You stayed in the town yesterday -sən dünən qəsəbədə qaldın.
- He/she stayed in the town yesterday -o, dünən qəsəbədə qaldı.
- We stayed in the town yesterday -biz dünən qəsəbədə qaldıq.
- You stayed in the town yesterday -siz dünən qəsəbədə qaldınız.
- They stayed in the town yesterday -onlar dünən qəsəbədə qaldılar.
Sual cümləsinə aid nümunələr:
- Did Jennifer stay in the town yesterday? -Jennifer dünən qəsəbədə qaldı?
- Did you stay in the town yesterday? -sən dünən qəsəbədə qaldın?
Stay Past Continuous Tense ilə cümlə necə qurulur?
Past Continuous Tense, adından da başa düşüldüyü kimi keçmiş davamedici zaman mənasına gəlir. Yəni keçmiş zamanda reallaşması müəyyən bir müddət vaxt almış bir hadisənin izah üçün istifadə edilən zaman formasıdır. Digər zamanların hamısında olduğu kimi burada da fərqli istifadə sahələri mövcuddur. Hansı halda halda bu zaman formasından istifadə etməli olduğumuza qərar verə bilmək üçün aşağıda verilmiş nümunələrlə tanış olmaq lazımdır.
- I was staying in the town yesterday -mən dünən qəsəbədə qalırdım.
- You were staying in the town yesterday -sən dünən qəsəbədə qalırdın.
- He/she was staying in the town yesterday -o, dünən qəsəbədə qalırdı.
- We were staying in the town yesterday -biz dünən qəsəbədə qalırdıq.
- You were staying in the town yesterday -siz dünən qəsəbədə qalırdınız.
- They were staying in the town yesterday -onlar dünən qəsəbədə qalırdılar.
Sual cümləsinə aid nümunələr:
- Was Jennifer staying in the town yesterday? -Jennifer dünən qəsəbədə qalırdı?
- Were we staying in the town yesterday? -sən dünən qəsəbədə qalırdıq?
Stay Past Perfect Tense ilə cümlə necə qurulur?
Past Perfect də keçmiş zaman formalarından biridir. Azərbaycan dilinə tərcüməsi keçmiş bitmiş zamandır. Past perfect, Past Simple zamandan əvvəl baş verən hadisələri izah etmək üçün istifadə edilən zaman formasıdır. Beləliklə, iki hadisənin olduğunu düşünək. Bu hadisələrin meydana gəldiyi zamanları müqayisə edək. Bu hadisələrin hər ikisi keçmiş zamanda baş versə də, biri digərindən sonra reallaşır. Əvvəl baş verən hadisə üçün past perfect istifadə edilərkən, sonrakı hadisə üçün past simple istifadə edilir. Məsələn, I had finished to cook the dinner when they arrived -onlar gələrkən mən axşam yeməyini bişirməyi bitirmişdim. Aşağıda şəxs əvəzliklərinə görə cümlə nümunələri verilmişdir:
- I had stayed in the town when Jennifer arrived -mən Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdım.
- You had stayed in the town when Jennifer arrived -sən Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdın.
- He/she had stayed in the town when Jennifer arrived -o, Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdı.
- We had stayed in the town when Jennifer arrived -biz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdıq.
- You had stayed in the town when Jennifer arrived -siz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdınız.
- They had stayed in the town when Jennifer arrived -onlar Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdılar.
Sual cümləsinə aid nümunələr:
- Had Peter stayed in the town when Jennifer arrived? -Peter Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdı?
- Had we stayed in the town when Jennifer arrived? -biz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdıq?
Stay Past Perfect Continuous Tense ilə cümlə necə qurulur?
Past Perfect Continuous Tense də Past Perfect Tense kimi keçmişdə yaşanmış hadisədən əvvəl reallaşmış hadisələri izah etmək üçün istifadə edilir. Bu zaman formasının istifadə edilə bilməyi üçün izah edilən hadisənin sadəcə keçmişdə yaşanmış bir hadisədən daha əvvəl reallaşmış olması yetərli olmaz. Bundan əlavə, müəyyən bir vaxt almış olmalı və cümlə içində hadisənin baş verdiyi müddət vurğulanmalıdır. Bu zaman ilə qurulan cümlələrdə had been + V-ing istifadə edilir.
- I had been staying in the town when Jennifer arrived -mən Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdım.
- You had been staying in the town when Jennifer arrived -sən Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdın.
- He/she had been staying in the town when Jennifer arrived -o, Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdı.
- We had been staying in the town when Jennifer arrived -biz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdıq.
- You had been staying in the town when Jennifer arrived -siz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdınız.
- They had been staying in the town when Jennifer arrived -onlar Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdılar.
Sual cümləsinə aid nümunələr:
- Had Peter been staying in the town when Jennifer arrived? -Peter Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdı?
- Had we been staying in the town when Jennifer arrived? -biz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmışdıq?
Stay Future Tense ilə cümlə necə qurulur?
“Simple Future Tense” Azərbaycan dilində gələcək zaman mənasına gəlir və gələcəkdə reallaşma ehtimalı yüksək olan hadisə və hallar üçün istifadə edilən bir zamandır. Gələcək zamanda etməyi düşündüyümüz bütün mövzuları bu zaman formasından istifadə edərək izah edə bilərik.
- I will stay in the town tomorrow -mən sabah qəsəbədə qalacam.
- You will stay in the town tomorrow -sən sabah qəsəbədə qalacaqsan.
- He/she will stay in the town tomorrow -o, sabah qəsəbədə qalacaq.
- We will stay in the town tomorrow -biz sabah qəsəbədə qalacağıq.
- You will stay in the town tomorrow -siz sabah qəsəbədə qalacaqsınız.
- They will stay in the town tomorrow -onlar sabah qəsəbədə qalacaqlar.
Sual cümləsinə aid nümunələr:
- Will you stay in the town tomorrow? -sən sabah qəsəbədə qalacaqsan?
- Will Jennifer stay in the town tomorrow? -Jennifer sabah qəsəbədə qalacaq?
Stay Future Continuous Tense ilə cümlə necə qurulur?
Azərbaycan dilinə tərcümədə gələcək davamedici zaman mənasına gələn Future Progressive və ya Future Continuous Tense, hər hansı hal və hərəkətin gələcəkdə baş verəcəyini və onun müddət davam edəcəyini vurğulamaq üçün istifadə edilir. Aşağıdakı formadan istifadə edilərək cümlə qurulur: will + be + feil (kök feili + -ing). Aşağıda bu feilin şəxs əvəzliklərinə görə cümlə nümunələri verilmişdir.
- I will be staying in the town when Jennifer arrived -mən Jennifer çatanda qəsəbədə qalmaqda olacam.
- You will be staying in the town when Jennifer arrived -sən Jennifer çatanda qəsəbədə qalmaqda olacaqsan.
- He/she will be staying in the town when Jennifer arrived -o, Jennifer çatanda qəsəbədə qalmaqda olacaq.
- We will be staying in the town when Jennifer arrived -biz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmaqda olacağıq.
- You will be staying in the town when Jennifer arrived -siz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmaqda olacaqsınız.
- They will be staying in the town when Jennifer arrived -onlar Jennifer çatanda qəsəbədə qalmaqda olacaqlar.
Sual cümləsinə aid nümunələr:
- Will you be staying in the town when Jennifer arrived? -sən Jennifer çatanda qəsəbədə qalmaqda olacaqsan?
- Will Peter be staying in the town when Jennifer arrived? -Peter Jennifer çatanda qəsəbədə qalmaqda olacaq?
Stay Future Perfect Tense ilə cümlə necə qurulur?
“Future Perfect Tense”, gələcək zamanda tamamlanmış olmasının gözlənildiyi hadisələr üçün istifadə edilir. Azərbaycan dilinə “etmiş olacağam” kimi tərcümə edilir. Aşağıda mövzu ilə bağlı daha detallı cümlə nümunələri verilmişdir:
- I will have stayed in the town when Jennifer arrived -mən Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacam.
- You will have stayed in the town when Jennifer arrived -sən Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacaqsan.
- He/she will have stayed in the town when Jennifer arrived -o, Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacaq.
- We will have stayed in the town when Jennifer arrived -biz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacağıq.
- You will have stayed in the town when Jennifer arrived -siz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacaqsınız.
- They will have stayed in the town when Jennifer arrived -onlar Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacaqlar.
Sual cümləsinə aid nümunələr:
- Will Peter have stayed in the town when Jennifer arrived? Jennifer çatanda Peter qəsəbədə qalmış olacaq?
- Will we have stayed in the town when Jennifer arrived? -biz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacağıq?
Stay Future Perfect Continuous ilə cümlə necə qurulur?
Future Perfect Continuous Tense, gələcək zamanda davam edəcək hadisələri izah edən zaman formasıdır. Başqa sözlə, bir işin gələcək zamanda davam edəcəyi haqqında danışmaq istəyiriksə, o zaman cümləni Future Perfect Continuous Tense ilə qurmalıyıq. Future perfect continuouns tense ilə cümlə qurularkən əvvəlcə mübrəda, daha sonra feilin ikinci forması olan past forma və to be feilinin üçüncü forması, feilin “ing” almış şəkli yerləşdirilir: will + have + been + the verb’s present participle (verb + -ing). Azərbaycan dilinə tərcümədə Future Perfect Tense ilə eyni mənanı ifadə edir.
- I will have been staying in the town when Jennifer arrived -mən Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacam.
- You will have been staying in the town when Jennifer arrived -sən Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacaqsan.
- He/she will have been staying in the town when Jennifer arrived -o, Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacaq.
- We will have been staying in the town when Jennifer arrived -biz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacağıq.
- You will have been staying in the town when Jennifer arrived -siz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacaqsınız.
- They will have been staying in the town when Jennifer arrived -onlar Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacaqlar.
Sual cümləsinə aid nümunələr:
- Will Peter have been staying in the town when Jennifer arrived? -Jennifer çatanda Peter qəsəbədə qalmış olacaq?
- Will we have been staying in the town when Jennifer arrived? -biz Jennifer çatanda qəsəbədə qalmış olacağıq?
Stay – Stay – Stay – Test sualları
Mövzunu daha dərindən başa düşə bilmək və nə dərəcədə anladığınızı təyin edə bilməyiniz üçün bu başlıq altında verilmiş testləri “Stay” feilinin zamanlara uyğun olaraq düzgün formasından istifadə edərək cavablandırın.
- Her skin ______soft and supple.
- A) stays
- B) to stay
- C) had stayed
- Last night they ______ at home and watched TV.
- A) is stay
- B) stayed
- C) to stay
- Which one is the right for Present Perfect Continuous form of “Stay”?
- A) am/is/are staying
- B) will staying
- C) am/is/are stay
- Which one is the right for Past Tense form of “Stay”?
- A) am/is/are stay
- B) was/were stay
- C) stay
- Which one is the right for Present Tense form of “Stay”?
- A) stay/stays
- B) will stay
- C) stay
- Which one is the right for Future Continuous form of “Stay”?
- A) will staying
- B) will be staying
- C) will been stay
- Which one is the right for Past Perfect form of “Stay”?
- A) has stay
- B) had stay
- C) had been stay
- She _______ in her room to avoid another confrontation.
- A) has to stay
- B) had stayed
- C) have stays
- I ______ by my mother for several days after my father died.
- A) to stay
- B) stayed
- C) has stay
- We ______ up late to see the film on television.
- A) to stay
- B) stayed
- C) stays
Düzgün cavablar:
- C
- B
- A
- C
- A
- A
- B
- B
- A
- B
Stay – Stay – Stay – Test sualları PDF
Yuxarıdakı başlıq altında verilmiş test suallarını PDF formada əldə etmək üçün bu linkə klik edə bilərsiniz.
