Can ve Could modal verbleri (kipleri) kullanımı arasındaki farkı ve İngilizce cümle içinde nasıl kullanılacaklarını bilmek İngilizce öğrenirkenki süreçte oldukça önemlidir. Bu yazımızda bu iki modal verb (yardımcı fiiller/kipler) arasındaki farklardan ve nasıl kullanıldıklarından bahsedecek, bir başka kullanım olarak da Could Have yapısının olumlu olumsuz hallerini altbaşlık olarak verecek ve her bir konu anlatımını örneklendireceğiz. İyi okumalar!
Can ve Could Arasındaki Fark Nedir?
Can ve Could modal verb lerinden ikisi de bir kişinin bir işi yapma ihtimalinden ya da bir kişinin bir işi yapabilme yeteneğinden bahseder. Fakat, Can kipi şimdiki zamandan bahseden cümlelerde kullanılabilirken, Could ise geçmiş zamandan bahseden cümlelerde kullanılabilir. Diyebiliriz ki, “can” yardımcı fiilinin ikinci hali “could” olarak karşımıza çıkmaktadır.
- Could geçmiş zaman cümlesinde birinin bir işi yapabilme yeteneğinden bahseder.
Örnek: When I was a baby, I could only crawl. (Bebekken sadece emekleyebiliyordum)
- Can ise geniş zaman ya da şimdiki zaman cümlelerinde birinin bir işi yapabilme yeteneğinden bahseder.
Örnek: I can walk. (Yürüyebilirim.)
Farkın daha anlaşılır olması için yukarıdaki iki örneği birleştirelim:
Örnek: When I was a baby, I could only crawl but now I can walk. (Bebekken sadece emekleyebiliyordum ama şimdi yürüyebiliyorum.)
Aralarındaki en net fark geniş zaman ve geçmiş zaman kullanımları olsa da tek fark bu değil.
- Can informal (resmi olmayan) konuşmalarda izin almak, bir şeyin yapılmasında birine izin verildiğinde kullanılır.
Örnek: -Mom, Can I go to my boyfriend party? (Anne, erkek arkadaşımın partisine gidebilir miyim?)
+No, you can’t.
- Could ise resmi ya da daha kibar cümle kullanımlarında yerini alır.
Örnek: Could you please give me your pen? (Rica etsem kalemini verebilir misin ?)
- Can bir olayın ihtimalinden bahseder. Could da geniş zaman cümlelerinde kullanıldığında ihtimalden bahseder fakat Can kipine göre ihtimal daha düşüktür.
Örnek: Drinking alcohol can damage your liver. (Alkol tüketmek ciğerine zarar verebilir.)
Örnek: You couldn’t pass the examination. (Kontrolü geçemeyebilirsin.)
- Rica ve isteklerde Can kullanılır.
Örnek: I would be glad if you can take me home right now. (Şimdi beni eve bırakabilirsen çok memnun olurum)
- Öneri ve tavsiyelerde ise Could kullanılır.
Örnek: You could go hospital for further information about your health. (Sağlığın hakkında daha fazla bilgi almak için hastaneye gidebilirsin)
- Şartlı cümlelerde (if clauses) , if li cümleden sonraki cümlede could kullanılabilir. Type 2 denilen ve if ten sonra simple past kullanılan sonraki cümlede de “could” ya da “would” kullanılan cümlelerde could kullanılabilir.
Örnek: If you studied hard, you could be a doctor. (Eğer çok çalışırsan, bir doktor olabilirsin)
- Kibar bir tavırla tanımadığımız kişilerden isteyeceklerimizi Could ile yaparız.
Örnek: Could you give me some money? (Bana biraz para verebilir misiniz ?)
Can ve Could ile Örnek Cümleler
- I can drive a truck. (Kamyon kullanabilirim.)
- Before I had an operation, I could drive a truck (Ameliyat olmadan önce kamyon sürebilirdim.)
- My mother could cook spaghetti tonight, I am not sure. (Annem akşama spagetti pişirebilir, emin değilim.)
- My father can cook delicious meal. (Babam güzel yemek pişirebilir.)
- My father let me go to school picnic so I can go that picnic. (Babam okul pikniğine gitmeme izin verdi öyleyse gidebilirim.)
- I could not hear you when you told me about your school problem. (Okul probleminden bahsederken seni duyamadım)
Could ve Couldn’t ile Örnek Cümleler
- I could take the flight. (Uçak yolculuğu yapabilirim.)
- I could not take the flight because my mother got sick. (Uçak yolculuğu yapamadım çünkü annem hastalandı.)
- She could consult the doctor if she got sick. (Eğer hastalanırsa, doktora başvurur.)
- I could not consult the doctor because he went on a holiday. (Doktora başvuramadım çünkü doktor tatile çıkmış.)
Could Have ve Couldn’t Have Anlamları ve Cümle Örnekleri
- Could Have kalıbı “perfect modals” yapılarından biridir. Bu kalıbın hangi zamanı kapsadığını anlamak önemlidir. Could Have kalıbı geçmiş zaman cümlelerinde kullanılmaktadır. Past tense ile kurulan cümlelerde yer alır.
- Cümle başında kullanılan özneler (he, she, it, I, you, we, they), kullanılacak olan modalı (kipi) etkilemez.
- Could have modalı genellikle kişinin geçmişte olan bir eylemi yapabilecek durumda ve kabiliyette olmasına rağmen yapmadığını anlatır.
Örnek: I could have won a gold medal. (Altın madalyayı kazanabilirdim.)
I could have studied law in Istanbul but my family did not send me there. (İstanbul’da hukuk okuyabilirdim ama ailem beni oraya göndermedi)
- Could have kalıbının olumsuz hali “öyle olmuş olamaz” anlamlarında kullanılır. Bir olayın olacağına ihtimal vermemek anlamında kullanılır.
Örnek: My sister could not have gossip about me. (Kardeşim benim hakkımda dedikodu yapmış olamaz.)
Can ve Could ile Soru Örnekleri
Can ve Could modal verblerini kullanırken yardımcı fiilleri soru cümlesinin başında olur. Soru oluşturmak için kullanabileceğiniz kural:
Yardımcı fiil (Modal verbs / Can, could + özne + esas fiil + nesne & zarf
- Could you please send this man to jail? (Bu adamı hapse gönderebilir misiniz lütfen?)
- Can I go shopping? (Alışverişe gidebilir miyim?)
- Could you open the door, please? (Kapıyı açabilir misiniz?)
- Can you jump out of my room’s window? (Odamın penceresinden atlayabilir misin?)
- Could I be happy any more? I don’t think so. (Daha fazla mutlu olabilir miydim? Sanmam.)
