İngilizcede ‘tongue twister’ ismi ile karşımıza çıkan tekerlemeler konusu, İngilizcenizi geliştirirken başlı başına sizlere yardımcı olabilecek bir konu. Eminim tekerlemelerin bir dili iyi telaffuz etmek ve o dili akıcı bir şekilde konuşmak için ne kadar faydalı olduğundan söz etmeye gerek bile yok. Rahatlıkla hatırlayabileceğiniz üzere, daha ilkokuldayken ana dilimizde tekerlemeler öğrenmiş, telaffuzumuzu ve hızımızı bu tekerlemeler sayesinde geliştirmiştik. İngilizce tekerlemeler, yazının devamında başlıklar altından daha uzun söz edeceğiz fakat burada kabaca değinelim, İngilizce kelime öğrenirken, İngilizce telaffuzunuzu geliştirirken ve listening yani dinleme becerinizi geliştirirken size yardımcı olacaktır.
Hepinizin bildiği gibi, bol tekrarla üstesinden gelinmeyecek hiçbir şey yok. Tekerlemeler ile bol tekrar yaparak konuşmanızın daha akıcı olmasını sağlayabilirsiniz. Diliniz gelişecek ve telaffuzda hiçbir zorluk yaşamayacaksınız. Tekerlemelerin içerisinde bulunan aynı ya da benzer seslerin tekrarı yukarıda sözünü ettiğimiz tüm durumlarda sizlere yardımcı olacak, İngilizce’yi akıcı bir şekilde konuşmanızı sağlayacaktır. Tekerlemelerin yalnız çocuklar için olduğu gibi bir görüşünüz varsa da bundan kurtulmanızı öneririz. Ufak bir pratikle dilinizi ne kadar kısa sürede geliştirdiğinize şaşıracaksınız!
İngilizcede ‘tongue twister’ ismi yanı sıra ‘rigmarole’ ve ‘rhyme’ isimleri ile de karşımıza çıkan tekerlemeler, kelime veya ses benzerliklerinden yararlanarak oluşturulmuş, çoğunlukla bir anlama sahip olmayan, kafiyeli kısa yapılardır. Hazırsanız İngilizce tekerleme çalışmanın faydalarına biraz daha detaylı bakmaya başlayabiliriz!
İngilizce Tekerleme Söylemenin Faydaları
Ana diliniz dışında bir dilde, İngilizcede tekerleme söylemenin faydalarına bir bakalım;
1. Kolay İngilizce Kelime Öğrenmek
İngilizce tekerlemeler, yazılışları birbirine yakın kelimelerden, ya da benzer sesli kelimelerin tekrarlarından oluşmaktadır demiştik. Eş sesli kelimeleri bir arada çalışmak için iyi bir yöntem gibi duruyor, öyle değil mi? Benzer sesli kelimelerin akılda daha rahat kalacağı aşikar. Bu sebeple, tekerlemeler üzerinde çalışırken öğreneceğiniz kelimelerin aklınızda daha rahat kalması mümkün. Kolay seviye tekerleme örnekleri ile başlayıp zor seviye tekerleme örneklerine kadar çıkabilir, kendinizi bu anlamda geliştirebilirsiniz. İngilizce tekerlemeler ve Türkçelerini bir arada çalışmak, İngilizce tekerlemeler ve anlamlarını bir arada görmek o kelimelerin aklınızda daha iyi kalması ve onları daha rahat öğrenmenizi sağlaması sebebi ile büyük önem taşıyor.
2. İngilizce Telaffuz Geliştirmek
İngilizce tekerlemeler ve okunuşları üzerine çalışmak, elbette İngilizce telaffuzunuzun gelişmesine katkıda bulunacaktır. Yukarıda da söz ettiğimiz gibi, tekerlemelerin içerdiği benzer ses ve kelime tekrarları, farklı sesleri rahat bir şekilde pratik etmenizi sağlayacaktır. En zor tekerlemeler üzerinde çalışıyor olsanız bile, tekerlemeyi parçalara ayırıp önce yavaşça okuduktan sonra hızlanabilirsiniz.
Tekerleme örnekleri farklı farklı sesler üzerinde durması sebebi ile size de geniş bir çalışma alanı sunacaktır. İlk olarak kısa tekerlemeler ile çalışmaya başlamanız daha rahat ilerlemenizi sağlayacaktır. Düzenli bir çalışma ile göreceksiniz ki, en uzun tekerleme bile elinizden kurtulamayacak! Elbette işin eğlencesini de es geçmemek gerekiyor. İngilizce telaffuzunuzu geliştirirken, özellikle benzer sesteki kelimeleri ve harfleri yanlış okumanız ortaya oldukça komik durumlar çıkaracaktır.
İnternette pek çok sitede bu tekerlemelerin sesli ifadelerini de bulmanız mümkün. Dilerseniz bu sesli ifadeler ile beraber de çalışabilirsiniz. Önce dinleyin, daha sonra tekrar etmeye çalışın. En son sesle beraber söylemeye çalışın. Telaffuzunuzu geliştirmeniz açısından, aslında tekerlemeler dışında da yapabileceğiniz harika bir çalışma bu. Farklı haber sitelerindeki videoları açıp üzerlerine duyduklarınızı tekrar etmeye çalışabilirsiniz.
3. İngilizce Listening Yeteneğini Geliştirmek
İngilizce listening yani dinleme becerisini geliştirmenin en iyi yolu bol bol dinlemekten geçiyor. Yukarıda da söz ettiğimiz gibi, burada sizler için derlemiş olduğumuz tekerlemelerin hepsi ve daha fazlasını farklı sayfalarda sesli bir şekilde de bulmanız mümkün. Eğer bütün cümleyi bulamıyorsanız bile, online sözlükler yardımı ile, kelime kelime de telaffuzları çalışabilirsiniz. Örneğin table kelimesini sözlüğe yazdınız, bu kelimenin nasıl söylendiğini dinleyebilir, siz de aynı şekilde telaffuz etmeye çalışabilirsiniz.
Tekerleme örnekleri de bu çalışma için oldukça uygun. Eğer İngilizce seviyeniz ileri bir seviye değilse, bir başka deyişle İngilizcede henüz yeniyseniz, basit İngilizce tekerlemeler ile başlamak sizin için en doğrusu olacaktır. İngilizce tekerlemeler anlamlarıyla beraber çalışıldığında aklınızda daha rahat kalacaktır. Bu açıdan da aslında kelime kelime sözlük üzerinden çalışmak da faydalı olacaktır. Bu çalışma tarzı ile, emin olun ki, dünyanın en zor tekerlemesi bile olsa hem içeriğini anlayacak hem de onu rahatlıkla telaffuz edebileceksiniz!
Kolay Seviye İngilizce Tekerlemeler
O halde çalışmamıza kolay seviye İngilizce tekerlemeler ile başlamaya ne dersiniz? Giriş seviyesi diyebileceğimiz İngilizce tekerlemelere bir göz atalım.
She saw Sharif’s shoes on the sofa. But was she so sure those were Sharif’s shoes she saw?
Tekerlemeleri Türkçe’ye çevirdiğimizde elbette İngilizcede verdiği etkiyi vermiyor. Aynı şekilde Türkçe bir tekerlemeyi İngilizce’ye çevirecek olursanız da bu sonucu elde edersiniz. Fakat biz yine de, telaffuzunuzu geliştirirken söylediğiniz cümlenin ifade ettiği anlama da aşina olun istediğimizden tekerlemelerin Türkçe karşılıklarına da değineceğiz!
İlk olarak ‘She saw Sharif’s shoes on the sofa’ cümlesine bir göz atalım. Burada she kelimesi dişil bir kişiye işaret etmektedir. Sharif kelimesinin Türkçe karşılığı şeriftir. Bildiğiniz üzere saw fiili, see yani görmek fiilinin geçmiş zaman halidir. Sofa ise koltuk anlamına gelmektedir. Cümleyi tümden çevirecek olursak, ‘O, şerifin ayakkabılarını koltuğun üzerinde gördü’ olarak çevirebiliriz.
Şimdi bir de ‘But was she so sure those were Sharif’s shoes she saw?’ cümlesine bakalım. To be sure, emin olmak anlamına gelmektedir. Cümlenin tamamının çevirisi ise şu şekilde olmalıdır; ‘Ama o gördüğü ayakkabıların, şerifin ayakkabıları olduğuna o kadar emin miydi?’
Bu kolay tekerlemenin amacı ‘s’ ve ‘sh’ sesleri üzerine çalışmak ve bu bağlamda telaffuzu geliştirebilmektir. Bu tekerlemeyi ne hızda söyleyebilirsiniz? Denemeye değer öyle değil mi?
How much wood would a woodchuck chuck if a woodchuck could chuck wood?
Kolay tekerlemeler arasında sayılabilecek bir başka tekerleme ile karşınızdayız! Yine Türkçe’ye çevirdiğimizde aynı etkiyi yaratmasa da anlamına bir bakalım.
Woodchuck kelimesinin Türkçede karşılığı dağ sıçanıdır. ‘To chuck wood yapısını’ da ‘odun taşımak’ olarak çevirebiliriz. Cümlenin tamamını çevirmek istersek de şunu elde ederiz; ‘Bir dağ sıçanı ne kadar odun taşırdı, eğer bir dağ sıçanı odun taşıyabilseydi?’ Devrik cümleden de kurtulacak olursak; ‘Eğer bir dağ sıçanı odun taşıyabilseydi, ne kadar odun taşırdı?’
Kolay bir tekerleme olarak nitelenebilecek bu tekerlemede vurgulanan kelimeler, görmüş olduğunuz gibi wood ve chuck kelimeleri, yani w ve ch sesleri odağa alınmış. Tekerlemenin devamı da var aslında;
He would chuck, he would, as much as he could, and chuck as much wood as a woodchuck would if a woodchuck could chuck wood. (Taşıyabildiği kadar fazla taşırdı, ve bir dağ sıçanının taşıyabildiği kadar fazla taşırdı eğer bir dağ sıçanı odun taşıyabilseydi. / Eğer bir dağ sıçanı odun taşıyabilseydi, bir dağ sıçanınn taşıyabildiği kadar fazla odun taşırdı.)
Hepsini bir çırpıda söylemek oldukça zor öyle değil mi? Dilerseniz bu tekerlemeyi içeren ‘The Woodchuck Song’ şarkısı ile çalışarak, tekerlemeyi daha rahat öğrenebilir, pratiğinizi hızlandırabilirsiniz. Yapamıyor olsanız bile şarkıyı dinleyebilir ve eğlenebilirsiniz!
Can you can a can as a canner can can a can?
Yine İngilizcede verdiği pratiği vermeyecek olsa da önce Türkçe karşılığına bir bakalım. Daha rahat anlaşılabilmesi amacı ile cümleyi biraz bölerek inceleyelim;
‘Can you can a can’ Can kelimesi ‘yapabilmek, – e bilmek’ anlamlarının yanı sıra, ‘teneke kutu/ konserve’ ve ‘tenekelemek / konservelemek’ anlamlarına da gelmektedir. Bu durumda ‘can you can a can’ cümlesinin anlamı, bir teneke içerisine yiyecek koyabilir misin / yiyeceği konserveleyebilir misin? anlamına gelmektedir. ‘as a canner’ yapısı, konserve fabrikasında, yiyecekleri konserveleyen işçiye referans vermektedir. As a canner, yani canner gibi, yani fabrikada yiyecekleri konserveye koyan o işçi gibi.
‘As a canner can a can’ cümlesi ise, ‘o söz ettiğimiz işçinin yiyecekleri konservelediği ve tenekeyi kapattığı gibi’ anlamını vermektedir. Cümlede ‘canner’ diye anılan kişi, yukarıda da söz ettiğimiz gibi, fabrikada tenekelere yiyecek yerleştiren, yiyecekleri konserveleyen kişidir. Konservelenmiş yiyecekler bezelye, fasulye gibi sebzeler olabilir.
Yine kolay tekerlemeler arasında sayabileceğimiz bir tekerleme olan bu tekerlemede amaç ‘can’ kelimesinin telaffuzu üzerine çalışmaktır. Gördüğünüz üzere can kelimesi pek çok kere tekrarlanmaktadır.
Orta Seviye İngilizce Tekerlemeler
Bir adım sonrasına gelmiş bulunmaktayız! Eğer yukarıdaki kolay tekerlemeleri üç kez üst üste hızlı bir şekilde söyleyebiliyorsanız şimdi sıra bu tekerlemelerde. Orta seviye İngilizce tekerlemeleri beraber inceleyelim;
A pessimistic pest exists amidst us.
Bu defa karşımızda Türkçe’ye çevrildiğinde tamamıyla tekerleme olmaktan uzaklaşan bir cümle var. Anlamını oturtabilmek adına çevirisine beraberce yapalım. Pessimistic, sizlerin de bildiği gibi ‘karamsar, kötümser’ anlamlarına gelmektedir. Pest kelimesi ise, farklı anlamlara işaret etmektedir. ‘Zararlı böcek, insanın başına bela olan şey, başbelası, zararlı mantar, karın ağrısı, musibet, baş ağrısı, veba’ gibi pek çok farklı anlama sahip bir kelime pest. Exist ise, var olmak anlamına gelmektedir.
Amidst kelimesi, ‘arasında, arasına, ortasına’ gibi anlamlar taşımaktadır. Dolayısıyla amidst us dendiğinde, ‘bizim aramızda’ anlamı verilmiş olur. Cümleyi tamamıyla çevirecek olursak, ‘Karamsarlık belası, bizlerin arasında yaşıyor / var oluyor.’ olarak çevirebiliriz.
Orta seviyede bir tekerleme olarak nitelendirebileceğimiz bu tekerlemenin amacı, ‘s’ ve ‘st’ seslerinin çalışılması ve bu bağlamda telaffuzun geliştirilmesidir. Bu tekerlemeyi içerisinde barındıran bir de şarkı mevcut. Crywank isimli grubun Woodchuck isimli şarkısında bir dizede bu tekerlemeye yer verilmiş. Dilerseniz şarkıyı dinleyerek de pratik yapabilirsiniz!
The sick Sikh’s sixty – sixth sheep is sick.
Yine Türkçe’ye çevrildiğinde tekerleme özelliğini yitiren bir cümle. Fakat anlamını öğrenmekte elbette yarar var! Kelimelerin çevirilerine tek tek bakalım. Sick kelimesi hasta anlamına gelmektedir. Sikh ise, Türkçede sih olarak karşılık bulmaktadır. Sih, bir dine mensup kişiyi ifade ediyor ve kelime anlamı olarak ‘talebe, çırak’ anlamlarına geliyor. Sixty – sixth, altmış altıncı anlamına geliyor.
Sheep ise bildiğiniz gibi koyun anlamına geliyor. Cümleyi tamamıyla çevirecek olursak, ‘hasta sihin altmış altıncı koyunu hastadır.’ gibi bir cümle çıkıyor karşımıza. Bu cümlede dikkat edilmesi gereken bir nokta var; cümlede iki farklı apostrophe yani kesme işareti kullanılmış. Bunlardan ilki ‘sheik’s sixty- sixth sheep’ yapısında geçen aitlik bildiren bir durum. Koyunun sahibinin ‘sheik’ olduğuna vurgu yapıyor. Bir diğer kesme işareti ise, ‘sheep’s sick’ yapısında kullanılmış. Burada bir kısaltma var. ‘sheep is’in kısaltması olarak ‘sheep’s’ kullanılmış.
Orta seviyede bir tekerleme olarak nitelendirebileceğimiz bu tekerlemenin amacı, ‘s’ ve ‘k’ seslerinin çalışılması ve bu sayede telaffuzun geliştirilmesidir. Tekerlemeyi hızlıca üç kez üst üste tekrarlamayı deneyin.
A loyal warrior will rarely worry why we rule.
Bu tekerleme de Türkçe’ye çevrildiğinde elbette tekerleme halini kaybediyor. Anlamını beraber inceleyelim. Loyal kelimesi ‘sadık’ anlamına gelmektedir. Warrior ise, ‘savaşçı, silahşör, asker, mücahit’ gibi anlamlar taşımaktadır. Worry, sizin de bildiği gibi endişe etmek anlamı taşır. Rule ise ‘yönetmek, hükmetmek, hüküm sürmek’ gibi anlamlara gelmektedir. Cümleyi bütün olarak çevirecek olursak, ‘Sadık bir savaşçı neden hükmettiğimiz ile ilgili nadiren endişe duyar’ gibi bir anlam çıkıyor ortaya. Anlamı bir kenara, cümlenin amacı elbette telaffuzu geliştirmek ve biraz da olsun eğlenmek.
Orta seviye tekerleme örneklerimizin sonuncusu olan bu tekerlemenin amacı özellikle ‘l’ ve ‘r’ sesleri üzerine bir çalışma yaptırmak. Önce yavaşça söyleyip sonra üst üste hızlı bir şekilde söylemeyi deneyebilirsiniz.
Zor Seviye İngilizce Tekerlemeler
Kolay ve orta seviye tekerlemeler tamamsa, zorlar ile devam ediyoruz! Daha karmaşık ve uzun tekerleme örneklerini beraber inceleyelim.
Which witch switched the Swiss wristwatches?
İngilizce telaffuzunda zor bir tekerleme olan bu cümle, Türkçe çevirisiyle tıpkı diğer tekerlemeler gibi aynı etki vermese de, anlamını beraber inceleyelim. Which kelimesi, hepinizin bildiği gibi ‘hangi’ anlamına geliyor. Benzer telaffuzlu witch kelimesi ise, ‘cadı’ anlamında kullanılıyor. Switch fiili, ‘değiştirmek, vurmak, sallamak’ gibi anlamlara geliyor. Bu cümledeki anlamı elbette ‘değiştirmek’.
Swiss kelimesi İsviçre halkını ifade etmek için kullanılıyor. Son olarak wristwatches ise, ‘kol saati’ anlamına geliyor. Tamamıyla çevirdiğimizde karşımıza şu cümle çıkıyor; ‘İsviçre kol saatlerini hangi cadı değiştirdi?’ Bu tekerlemeyi daha ileri seviyeye taşımak için ise şu şekilde pratik yapabilirsiniz;
Three switched witches watch three Swatch watch switches. Which switched witch watch which Swatch watch switch?
Eğer işleri biraz daha karıştırmak isterseniz şu şekilde pratik yapmayı da deneyebilirsiniz;
Three Swedish switched witches watch three Swiss Swatch watch switches. Which Swedish switched witch watch which Swiss Swatch watch switch?
Zor tekerleme örnekleri arasında vermiş olduğumuz bu tekerlemenin amacı ‘w’, ‘s’ ve ‘ch’ seslerinin pratiğini sağlamak ve telaffuzu bu yönde geliştirmektir. Haydi bir de bu tekerlemeyi hızlıca söylemeyi deneyelim!
She sells seashells by the seashore.
Zor seviye tekerleme örnekleri için verdiğimiz son örnek de tıpkı diğerleri gibi Türkçede tekerleme etkisi yaratmıyor. Anlamını bilmek işleri biraz daha eğlenceli hale getirdiğinden yine de üzerinde duralım dilerseniz. Sell fiili satmak anlamına geliyor. Seashells kelimesi ise deniz kabukları anlamında kullanılıyor. Ve son olarak seashore, deniz kıyısı anlamında kullanılıyor. Cümlenin tamamının çevirisi şu şekilde; ‘O, deniz kıyısında deniz kabukları satar.’
Zor seviye bir tekerleme olarak nitelenebilecek bu tekerlemede vurgulanan kelimeler, görmüş olduğunuz gibi sea ve sell kelimeleri, yani temelde ‘s’ ve ‘sh’ sesleri odağa alınmış. Tekerlemenin devamı da var aslında;
She sells seashells on the seashore. The shells she sells are seashells, I am sure. And if she sells seashells on the seashore, Then I am sure she sells seashore shells. (O, deniz kıyısında deniz kabukları satar. Sattığı kabuklar deniz kabuğu, eminim. Ve eğer deniz kıyısında deniz kabukları satıyorsa, o zaman eminim deniz kıyısı kabukları satıyor.)
Farklı seviyelerdeki tekerleme örneklerimiz bu şekilde. En kolayı ya da en zoru hangisiydi sizin için? Unutmayın, bol tekrar ile telaffuz ve hızınızı geliştirmeniz çok kolay olacak. Çalışmanızda sizlere iyi eğlenceler dileriz!
