Önemli bir İngilizce gramer konusu olan, either, neither, nor ve or terimleri sıklıkla karıştırılmaktadır. ‘Either or’ ve ‘neither nor’ beraber kullanılmaktadır.
Both kelimesi iki şeyden bahsederken kullanılmaktadır. Yani both dediğimiz zaman en az iki şeyden söz ediliyor demektir. Türkçe’ye çevirecek olursak ‘her ikisi de’ anlamına gelmektedir. Örneğin;
Both Ali and Sarah like K- Pop. (Ali ve Sarah, her ikisi de K- Pop sever. / Hem Ali, hem Sarah K- Pop sever.)
Either kelimesi de mevcut iki şeyin ifadesinde kullanılmaktadır. Tek bir şeyden bahsediyorsak, either kelimesini kullanamayız. Türkçe’ye ‘ikisinden biri’ olarak çevirebileceğimiz bu kelime ile ilgili örnekleri beraber inceleyelim;
Do you recognize either of them? (İkisinden birini hatırlıyor musun?)
Neither kelimesi de, hem either hem de both kelimeleri gibi iki şey kastedilerek kullanılmaktadır. Türkçe’ye ‘ikisinden hiçbiri’ şeklinde çevirebileceğimiz bu ifade ile ilgili örnekleri beraber inceleyelim;
Neither one of them called me. (‘Beni ikisinden hiçbiri aradı’ / Beni ikisi de aramadı.)
Neither nor kullanımı ‘ne o, ne o’ anlamına gelmektedir. Ne kitap okudum, ne de sinemaya gittim gibi.
Either or ifadesi ise, ‘ya o, ya o’ anlamına gelmektedir. Ya Ali ya da Sarah bize gelecek gibi.
Yazının devamında cevap bulabileceğiniz bazı sorular şu şekilde;
- Or ne demek?
- Neither ne demek?
- Neither do I ne demek?
- Neither nor kullanımı nasıldır?
- Me neither ne demek?
- Either or kullanımı nasıldır?
Bu soruların yanıtı ve neither either konu anlatımı için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
İngilizcede Either ve Neither’ın Kullanım Amaçları
Either ile cümle oluştururken kullanabileceğiniz kalıp:
Özne (subject) +olumsuz yardımcı fiil / modal fiil (yüklem +nesne) + either
Neither ile cümle oluştururken kullanabileceğiniz kalıp:
Neither + yardımcı fiil / modal fiil + özne (subject)
- Either ve neither ifadeleri diyalog kurarken sizlere negatif ifadelere vereceğiniz kısa cevaplarda yardımcı olacaktır. Bir başka deyişle either ve neither ifadelerini negatif bir ifadeye katıldığınızı, sizin de aynı şekilde düşündüğünüzü ifade etmek amacı ile kullanabilirsiniz. Örneğin,
I do not like to ride a bike (Bisiklet sürmeyi sevmem) cümlesine katıldığınızı üç farklı şekilde ifade edebilirsiniz.
En genel ve her olumsuz duruma katıldığınızı ifade ederken kullanabileceğiniz ifade şöyle olmalıdır;
- Me neither. ( Ben de sevmem.)
I do not like to ride a bike cümlesinde do yardımcı fiili olumsuz hali ile kullanılmış.
- Bu durumda ikinci cevap seçeneği olarak do yardımcı fiilini de dahil ederek, ‘I do not either’ şeklinde bir cevap verebilirsiniz.
Burada neither değil de either kullanmamızın sebebi, do yardımcı fiilinin halihazırda olumsuzunun kullanılması. Yani olumsuz yapılı bir cümlede neither kullanmak yerine either kullanmanız gerekiyor.
Bu cümlede neither kullanmak istiyorsanız, yardımcı fiilin olumlu halini kullanıp neither kelimesini de cümlenin başında kullanmalısınız.
- Neither do I.
O halde ikinci bir örnek verecek olursak,
I can not play the piano cümlesi için verilebilecek cevaplar şu şekilde olacaktır;
- Me neither / her ifade için kullanılabilecek olan bir kalıp.
- I can not either. / burada can yardımcı fiilini dahil edip either ekledik.
- Neither can I. / burada da, can yardımcı fiilinin olumlu halini kullanıp neither kelimesini cümlenin başına aldık.
Either ifadesinin bir başka kullanımı şu şekilde;
Her zaman tekil olarak kabul edilen either kelimesi, Türkçede ‘ikisinden biri’ anlamına gelecek şekilde de kullanılabilmektedir.
My cousin will go to either church on Sunday. (Kuzenim pazar günü iki kiliseden birine gidecek.)
Either ifadesinin bir başka kullanımı da ‘either of…’ şeklindedir. Ve bu yapıdan sonra gelen isimler her zaman çoğul olarak kullanılır.
Either of your friends can come to my party next week. (Arkadaşlarından ikisi de gelecek hafta partime gelebilir.) / Gördüğünüz gibi isim olarak kullanılmış olan friends çoğuldur.
Either ifadesinin bir diğer kullanım şekli: either… or…
Türkçe’de ‘ya… ya da…’ ifadesine karşılık gelmektedir.
Either you call me or I will stop seeing you. (Ya beni ararsın ya da seninle görüşmeyi bırakırım.)
Either ifadesi, kendisinden sonra isim almadan da kullanılabilir.
Would you like tea or coffee? (Çay mı istersin, kahve mi?)
Either. It does not matter. (İkisi de olabilir. Fark etmez.)
Neither ifadesinin bir başka kullanımı ise şu şekildedir;
Her zaman tekil olarak kabul edilen either kelimesi, Türkçede ‘ikisinden hiçbirisi’ anlamına gelecek şekilde de kullanılabilmektedir.
Neither teacher wants to go to school today. (Bugün iki öğretmenden hiçbirisi okula gitmek istemiyor. / Bugün hiçbir öğretmen / her iki öğretmen de okula gitmek istemiyor.)
Neither ifadesinin bir başka kullanımı da ‘neither of…’ şeklindedir. Neither of’tan sonra gelen isim mutlaka çoğul olmalıdır. Bu kullanım şeklinde neither hem çoğul hem de tekil olarak kullanılabilir.
Neither of you call / calls us. (İkiniz de bizi aramadınız.)
Neither ifadesinin bir diğer kullanım şekli: neither… nor…
Türkçe’de ‘ne… ne de…’ ifadesine karşılık gelmektedir.
Neither Ali nor Sarah like to swim. (Ne Ali ne de Sarah yüzmeyi sever. / Ali ve Sarah yüzmeyi sevmez manasında.)
Neither kalıbı, kendinden sonra isim almadan da kullanılabilmektedir.
Would you like to go to the cinema or theater? (Sinemaya mı gitmek istersin, tiyatroya mı?)
Neither. I want to go to a concert. (İkisi de değil. Konsere gitmek istiyorum.)
- Olumlu cümle içerisinde kullanacağınız either ile, olumsuz cümle içerisinde kullanacağınız neither eş anlamlı olacaktır.
She likes neither of the songs. (Her iki şarkıyı da sevmiyor.)
She does not like either of the songs. (Her iki şarkıyı da sevmiyor.)
Kalıplardan cümle başında kullanabileceğiniz olan neither kalıbıdır.
Neither doctor wants to go through an illness. (Her iki doktor da bir hastalık geçirmeyi istemiyor.) / Burada neither yerine either kullanmak yanlış bir kullanıma sebebiyet vermek olacaktır.
Neither ve either kalıpları, her ikisi de tekil kabul edilmektedir. Bu sebeple de, ‘he, him, his ; she, her, her’ gibi üçüncü tekil şahıslar ile beraber kullanılırlar.
Either ile ilgili örnek cümleler:
- She is not a dancer either. (O da bir dansçı değildir.)
- Remziye did not want to see her, and I did not either. (Remziye onu görmek istemedi, ve ben de onu görmek istemedim.)
- I may watch either of the movies. (Filmlerden herhangi birini izleyebilirim.)
- Either you speak to him, or I stop talking to you. (Ya onunla konuşursun, ya da ben seninle konuşmayı keserim.)
- They do not know how to survive in that situation either. (O durumda nasıl hayatta kalacaklarını onlar da bilmiyor.)
Neither ile ilgili örnek cümleler:
- Neither Tarkan nor Ceyda ate their cake. (Ne Tarkan ne de Ceyda keklerini yemedi.)
- Remzi can not play the piano and neither can Remziye. (Remzi de Remziye de piyano çalmayı bilmiyor.)
- Neither of the students studied well for the exam tomorrow. (Öğrencilerden hiçbiri yarınki sınav için iyi çalışmadı.)
- Neither Ayşe nor Berker go to the cinema today. (Ne ayşe ne de Berker bugün sinemaya gitmedi.)
- What you claim neither right nor wrong. (Söylediğin şey ne doğru ne de yanlış.)
Zarf Olarak Kullanımları
Zarflar, bir fiil, fiilimsi, sıfat veya bir başka zarfı yer, zaman, durum ve miktar anlamında niteleyen sözcüklerdir. İngilizcede zarfların önemi nedir? sorusunun cevabını bir başka yazımızda bulabilirsiniz. Neither ve Either kalıpları zarf görevi de gören kalıplardır. Kullanım şekillerini beraber inceleyelim;
Zarf görevinde kullanılan either ve neither bağlayıcı kelimeler olarak karşımıza çıkar.
Either ve neither’ın zarf olarak kullanımlarına örnekler:
- I can not go along with him. (O oğlan ile iyi anlaşamıyorum.)
- I know, I can not either. (Biliyorum. Ben de.)
- She can not call me because her battery is dead. (O beni arayamıyor, çünkü telefonunun şarjı bitmiş.)
- Neither can I, because my phone is broken. (Ben de (arayamıyorum) çünkü telefonum bozuk.)
Belirteç Olarak Kullanımları
Belirteç görevi gören either ve neither isimlerden önce kullanılır. İngilizcede belirteçlerin önemi nedir? ve belirteç anlamı nedir? sorularının cevabı bir başka yazımızda sizleri bekliyor. Sıfatlar kelimelerin özelliklerini belirtirken, belirteçler nesneye sahip olanı ya da o nesnenin direkt kendisini ifade eden yapılardır.
Either ve neither’ın belirteç olarak kullanımlarına örnekler:
- The place has a window on either side. (Yerin her iki tarafında da pencere var.)
- Neither doctor had time to eat that day, because there was a disease that everyone was afraid of. (Hiçbir doktorun o gün yemek yemeğe vakti yoktu, çünkü herkesin korktuğu bir hastalık vardı.)
Bağlaç Olarak Kullanımları
Bağlaç ne demek? sorusunun cevabını vererek başlayalım. Bağlaç, kelime, kelime grupları ya da cümleleri biçim ve anlam yönüyle birbirine bağlayan sözcükleri ifade eder. Dilerseniz İngilizce bağlaçlar ve anlamları ile ilgili çalışmanızı bu yazıyı tamamladıktan sonra yapabilirsiniz. Bu sayede bilgileriniz pekişmiş olacaktır. Either ve neither’ın bağlaç görevinde kullanımını öğrendikten sonra bağlaç örneklerini de inceleyebilirsiniz.
Bağlaç görevinde kullanılan either or ile beraber, neither nor ile beraber kullanılır.
Or sözcüğü, ‘ya da, veya’ gibi anlamlara gelirken, nor sözcüğü ise ‘ne, ne de’ gibi anlamlara gelmektedir.
Either or kullanımı ile ilgili olumlu İngilizce cümleler:
- Either my cousin is lying or you are. (Ya benim kuzenim yalan söylüyor ya da sen.)
- Either they all quit or nobody quits. (Ya hepsi vazgeçer ya da hiç kimse vazgeçmez.)
- Can Remzi speak either Russion or Bengali? (Remzi ya Rusça ya da Bengalce konuşabilir mi?)
- It is not possible for me that either Ashley or Garry come to visit me this Friday. (Ashley ya da Garry’nin beni bu cuma ziyaret etmesi bana mümkün gelmiyor.)
- They will either send you an email or call you next Thursday about your job application. (İş başvurun ile ilgili gelecek perşembe sana ya mail gönderirler, ya da seni ararlar.)
Neither nor kullanımı ile ilgili örnek cümleler:
- My beautiful daughter is neither for nor against my ideas generally. (Benim güzel kızım, genellikle düşüncelerime ne katılır ne de onlara karşı çıkar.)
- Neither Remzi nor Remziye knows how to drive a car. (Ne Remzi ne de Remziye araba kullanmayı biliyor.)
- He will neither be at school nor at home at this hour. (Bu saatte ne okulda ne de evde olacak.)
Zamir Olarak Kullanımları
Either ve neither ifadelerini zamir görevinde kullanabilmek adına şu formülü kullanabilirsiniz;
Either / Neither of + noun phrase (isim tamlaması)
Zamir görevinde kullanılan either anlamı: ‘biri veya öteki’
Zamir görevinde kullanılan neither anlamı: ‘ne biri ne de öteki’
Either ve neither yapılarını zamir görevi ile cümle içerisinde inceleyelim;
They can see either way, but I recommend this one more. (Her iki şekilde de görebilirler, ama ben bunu öneriyorum. / Biri veya öteki ile görebilirler, ama ben bunu öneriyorum.)
Neither of my skills are good enough to show off. (Hiçbir yeteneğim gösteriş yapacak kadar iyi değil. / Ne bir yeteneğim ne de öteki gösteriş yapacak kadar iyi değil.)
