When ve While İngilizce gramerinde önemli bir yere sahip olan bağlaçlardır. Sıklıkla birbirleri ile karıştırılan bu iki bağlaç, hemen hemen aynı anlama gelseler de aralarında bazı önemli farklar bulunmaktadır. Bir dili konuşurken kullanacağınız bağlaçlar, o dili daha akıcı bir şekilde konuşmanızı sağlayacaktır. Bu nedenle when ve while bağlaçlarının kullanımını bilmeniz daha akıcı ve rahat İngilizce konuşmanıza katkı sağlayacaktır. Yazının devamında ulaşabileceğiniz bazı anahtar noktalar şu şekilde;
- When while konu anlatımı
- When while exercises (örnekler / alıştırmalar)
- When while kullanımı
- When while farkları
- When while test
- Farklı tensler (zaman kipleri) ile when while kullanımı
Bunlar ve daha fazlası için, dilerseniz çalışmaya başlayalım!
İngilizcede When Kullanımı ve Formülü
Hem when hem de while bağlaçlarını son derece kurallı yapılar ile beraber kullanmaktayız. İngilizcede uzun ve kısa süreli eylemleri birbirleri ile ilişkilendirmemize olanak sağlayan bu iki bağlaç, beraber kullanıldıkları eylemlere bağlı olarak da farklı kullanım alanlarında kendilerini göstermektedir.
- When bağlacı, temel tümcede verilen ve daha uzun bir süreçte tamamlanan bir olay ya da eylem ile aynı zamanda olan bir başka olayı bağlamak amacı ile kullanılmaktadır.
Örneğin;
She was asleep on the couch when I called her to say I was not going to the office. (Ona ofise gitmediğimi söylemek için onu aradığımda, koltukta uyukluyordu.)
Cümleyi iki parçaya ayıracak olursak:
1. She was asleep on the couch: Koltukta uyukluyordu.
2. I called her to say I was not going to the office: Ona ofise gitmediğimi söylemek için onu aradım.
When bağlacının kelime anlamı ‘sırasında, -dığında / -diğinde’ şeklinde özetlenebilir. Pek çok anlama gelen when kelimesi, bağlaç görevinde kullanıldığında bu anlamı vermektedir. Yukarıdaki örneğe dönecek olursak, cümlenin bütününe baktığımızda burada iki ayrı olay olduğunu görüyoruz. Bu iki olay aynı anda gerçekleşiyor ve when bağlacı bunları birbirine ‘…..onu aradığımda, koltukta uyukluyordu’ şeklinde bağlıyor.
Bir başka örneği de aynı şekilde inceleyelim;
They were playing hide and seek when the doorbell rang. (Kapı çaldığında, saklambaç oynuyorlardı.)
Burada da gördüğünüz gibi, iki farklı olay söz konusu;
1. They were playing hide and seek: Saklambaç oynuyorlardı.
2. The doorbell rang: Kapı zili çaldı.
- When, aynı zamanda birbiri ardına olan olayların ifadesinde ve geçmişte olan zaman periyotları ile ilgili konuşulurken de kullanılmaktadır. Örneğin;
When she learned she failed the exam, she started to cry. (Sınavdan kaldığını öğrendiğinde ağlamaya başladı.) / Öğrendi ve hemen ağlamaya başladı anlamı var. Bu tarz cümlelerde bir olayın ardından hemen gerçekleşen bir başka olay ifade ediliyor.
Zaman periyotları ile ilgili örneğe göz atacak olursak;
When she was a little girl, it was hard to find something to eat, but that was just after the war. (O küçük bir kızken / Onun küçük bir kız olduğu dönemde, yiyecek bir şey bulmak zordu, ama bu savaştan hemen sonraki dönemdi.)
- When, bazı durumlarda ‘whenever’ yerine de kullanılabilir ve bu tür kullanımlarda ‘her zaman’ anlamı taşır.
She always visits her grandmother when she is İn Berlin. (Berlin’de olduğu her zaman büyük annesini ziyaret eder.)
She always visits her grandmother whenever she is İn Berlin. / Yukarıdaki cümle ile aynı anlama gelmektedir. When ve whenever kullanımları bu noktada aynıdır.
When bağlacını bir de zaman kipleri ile ilişkilendirerek inceleyelim;
When ve Simple Past Tense Kullanımı
While ile benzer anlamlarda kullanılmanın yanı sıra, when bağlacının kullanım alanları aslında daha geniştir. Bu kullanım amaçlarını üç formül ile özetlememiz mümkün:
- 1. Formül:
When bağlacı, İngilizcede uzun ve sıra süreli iki farklı eylemi karşılaştırmamıza olanak sağlar. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta var, cümledeki kısa süreli eylem simple past tense yani geçmiş zaman kipi ile oluşturulmalı ve bu yapının başına da when bağlacının eklenmesi gerekmektedir. Bu sayede, when bağlacı cümlede geçen kısa süreli eyleme dikkat çekecektir. Bu tür cümlelerde elbette virgülü nasıl kullanacağınızı da bilmeniz gerekmektedir.
Örneğin:
When the doorbell rang, she was asleep on the couch. (Kapi zili çaldığında, o koltukta uyukluyordu.)
ya da,
She was asleep on the couch, when the doorbell rang.
Zehra was singing a song when Kimbra called her. (Kimbra onu aradığında Zehra şarkı söylüyordu.)
Bu tarz cümlelerde şu formülleri kullanabiliriz:
- (When) + (Simple Past Tense) (,) (Past Continuous Tense)
- (Past Continuous Tense) (When) + (Simple Past Tense)
- 2. Formül:
İkinci durum, yukarıda da söz ettiğimiz gibi, birbiri ardına gerçekleşen olayları bağlamak amacı ile kullanılmaktadır. Bu noktada when, birbiri ile kesişen eylemler ya da olaylar için değil, birbirini takip eden olaylar için kullanılır. Aralıksız devam eden bu birden fazla olayın ifadesinde, ilk olaya vurgu yapma amacı ile when kullanılır.
Örnek:
When we went into the office, we were surprised. (Odaya girdiğimizde şaşırdık.)
When the doctor announced my name, I put down my pen and handed my paper to her. (Doktor adımı anons ettiğinde kalemimi yere bıraktım ve kağıdımı ona teslim ettim.)
Bu tarz cümlelerde şu formülü kullanabiliriz:
- (When) + (Simple Past Tense) (,) (Simple Past Tense)
Yani bir olay oluyor ve ben hemen arkasından aksiyon alıyorum gibi bir yapı düşünebiliriz.
- 3. Formül:
Üçüncü durumda inceleyeceğimiz şey, when bağlacının bir geçmiş olay ile aynı anda gerçekleşen bir başka olayı bağlaması olacak. İngilizce adverb of time yerine başka bir olayın geçmişteki zaman diliminin belirleyicisi olması bu durumun göstergesidir.
Örneğin:
Ashley used to smoke when she started studying in university. (Ashley üniversiteye başladığında sigara içiyordu.)
ya da,
When Ashley started studying in university, she used to smoke. (Ashley üniversiteye başladığında sigara içiyordu.)
Bu tarz cümlelerde şu formülü kullanabiliriz:
- (When) + (Özne) + (Simple Past Tense / Eylem-1), (Özne) + (Simple Past Tense / used to / Modal / Eylem-2)
While ve When Kullanımındaki Temel Fark Nedir?
When ve while bağlaçları, bazı cümlelerde aynı anlama gelecek biçimde konumlandırılabiliyor.
- Genellikle, süreç halinde bir olaydan bahsetmek istiyorsak while + a progressive tense (yani continuous tense) kullanırız. Örneğin;
While I was having dinner, my brother came home. (Ben akşam yemeği yerken, erkek kardeşim eve geldi.)
Burada görebileceğiniz üzere, yemek yeme eylemi bir süreç. Yani anlık olarak olup biten bir durum değil. Fakat erkek kardeşimin eve geldiği an, yani içeri girdiği an bir süreç değil. O an olup biten bir olay.
(Burada when kullanmak da yanlış olmayacaktır, fakat genel kural while bağlacının daha uygun olduğu yönünde.)
- Eylemin bir süreç olduğunu vurgulamanız gerekmeyen durumlarda when + simple tense yani geçmiş zaman kullanabilirsiniz.
When it started to snow, we went outside to play snowball. (Eylem kısa bir eylem, uzun bir süreçten söz edilmiyor. Karın yağmaya başladığı an anlık bir durum.)
Her iki bağlacın kullanımı için de bazı ipuçlarını beraber inceleyelim;
1. While ile beraber kullanacağınız progressice yani continuous zaman kipi, vurgu yapmanıza yardımcı olacaktır.
Örneğin;
While I was cleaning my room, my mother called me. (Ben odamı temizliyorken, annem bana seslendi.)
While bağlacını, belirli bir zamanda gerçekleşen bir olayın vurgulanması amacı ile kullanıyoruz. Bu nedenle while ile beraber kullanmamız gereken zaman kipi progressive yani süreklilik bildiren kiplerdir. Bu kipler, eylemin belirli bir zamanda olan ve bir süreklilik arz eden bir eylem olduğuna işaret eder.
While bağlacını spesifik bir zamanda olan bir olay için kullanmak da genellikle başvurulan bir yöntemdir. Aynı zamanda while bağlacı, daha uzun süren bir olay ile aynı zamanda gerçekleşmiş ve daha kısa süren bir olayın arasında bağ kurmak amacı ile de kullanılmaktadır.
Genellikle while progressive zaman kipleri ile kullanılırken, when ise simple zaman kipleri ile kullanılmaktadır.
2. While bağlacını sınırlı süreli eylemler ile beraber kullanın.
Örneğin;
When I was a child, I played basketball. / Çocukken basket oynadım. (Bu kullanım doğru bir kullanım.)
While I was a child, I played basketball. (Fakat burada bir gariplik var. ‘ben çocuk olurken’ gibi bir anlam çıkıyor. Eylem ya da durum, uzun süreli ise (Çocuk olmak gibi mesela) o durum vurgulanan şey olmaktan çıkıyor. On iki yıllık bir süreç progressive zaman kipi kullanmak için fazla uzun bir süreç. While bağlacını hayatımızın uzun kesitlerinin ifadesinde kullanmamız yanlış olacaktır. Onun yerine when bağlacı ile past simple yani geçmiş zaman kipi kullanmalıyız.
3. While bağlacını eylem fiilleri ile kullanın
“While I was a child” kullanımının doğru bir kullanım olmamasının bir başka sebebi ‘be’ fiilinin bir eylem fiili değil, durum fiili olmasıdır. Durum fiili, isimlerinden de rahatlıkla anlayabileceğiniz üzere durum bildiren fiillerdir. (olmak, anlamak, bilmek, var olmak gibi) Progressive zaman kipleri, durum fiilleri ile kullanıldığında ortaya bir anlam karmaşası çıkıyor. Sonuç olarak, while ile durum fiilleri kullanıldığında da ortaya garip bir yapı çıkıyor.)
Örnekleri inceleyelim;
While he was driving, I searched for a good hotel to stay. O araba kullanırken, ben kalmamız için bir otel araştırdım. (Bu doğru bir kullanım.)
Doğru bir kullanım olmasının sebebi, araba kullanmak anlamına gelen ‘driving’ fiilinin bir eylem fiili olması ve sınırlı bir süre içinde sürecek olması. Bir başka deyişle, araba kullanmak başı ve sonu olan kısa süreli bir eylem.
While I lived in my hometown, my father made me breakfast.
Burada while kullanımı uygun değildir, çünkü ‘living in my hometown’ uzun bir sürece işaret etmektedir.
While ile bir durum fiilini kullanabileceğiniz bir istisna şu şekilde;
Örneğin eğer ‘living in my hometown’ kalıbı içerisinde bir olay gerçekleştiyse, ve siz özellikle bu süreci vurgulamak istiyorsanız while ile durum fiilini birlikte kullanabilirsiniz.
While I was living in Mainz, there was a big explosion. (Ben Mainz’da yaşadığım dönem, orada büyük bir patlama olmuştu.) gibi.
Yine de bu tarz cümlelerde de while yerine when kullanımı daha doğru olacaktır.
- While bağlacını kullandığınızda, eylemin bir başlangıç ve bitiş zamanı olduğu anlamı çıkarılacaktır. Bir başka deyişle, while kullanılıyorsa, eylemin bir süreç olduğu, bir zaman periyodu içerisinde olduğu anlaşılır. Örnekler üzerinden konu daha rahat anlaşılacaktır;
When the doorbell rang, I was making dinner. (Kapı zili çaldığında, akşam yemeği hazırlıyordum.)
Daha uzun süren eylem (akşam yemeği hazırlamak), daha kısa süren eylem (kapı zilinin çalması) olduğu anda gerçekleşiyor.
Burada önemli bir nokta var: Kapı zili kaç kere çalıyor? When kullandığımızda eylemin bir süreç olduğu kabulü yoktur. Yani kapı zili yalnızca bir kez çalmış ve durmuş olabilir.
While the doorbell was ringing, I was making dinner.
Burada ise, kapı zilinin birden fazla çaldığı, yani bir sürece işaret ettiği anlaşılıyor. Çünkü while ile present progressive yani şimdiki zaman kullandığımız zaman, o cümlenin bir süreci ifade ettiğini biliyoruz. Bu durumda, bu cümlede, kapı zilinin çalmasının bir süre sürdüğünü ve bir başlangıç ve bitiş zamanı olduğunu anlıyoruz. ‘The doorbell was ringing’ dediğimiz zaman bu eylemin bir süre devam ettiğini anlıyoruz.
When ve while kullanımı için sonuç olarak şunlar söylenebilir;
- Bir eylemin belirli bir zamanda bir süre sürdüğüne vurgu yapmak istiyorsak, while + bir progressive zaman kipi kullanmalıyız. (While I was drinking my coffee gibi)
- Eğer durum böyle değil ise, when + simple past zaman kipi kullanmalıyız (When I drank my coffee gibi)
- While ile kullanılan fiiller bir süreye dahildir. Eğer süreç uzarsa, odaklanılan kısmı kaybetmiş oluyoruz ve cümle anlamsızlaşıyor. (While I was a child / When I was a child örneği gibi)
- Progressive zaman kipleri, hareket fiileri ile beraber kullanılmalı, bu nedenle while bağlacı da bir hareket fiili ile kullanılmalı. (While I was singing gibi.) Durum fiilleri ile ise kullanılmamalı. (While I was thirsty gibi)
While ile İngilizce Örnek Cümleler ve Formülü
While bağlacının genelde temel cümledeki eylem anında devam etmekte olan bir sürecin vurgulanması amacı ile kullanıldığından söz etmiştik. Bu sebeple, cümlede while bağlacının olduğu kısımda past progressive zaman kipi kullanılmalıdır, ana cümlede ise simple past zaman kipi kullanmak doğru olacaktır.
Kullanabileceğiniz formül şu şekilde;
While + Past Continuous, Simple Past
Cümle örneklerini beraber inceleyelim;
- While they were walking to the office with their friends, it began to snow. (Arkadaşları ile ofise doğru yürürken, kar yağmaya başladı.)
- While I was preparing the project, she came in. (Ben projeyi hazırlarken o geldi.)
- While we were speaking to Remzi and Remziye, we saw Rıza and Rezzan. (Remzi ve Remziye ile konuşurken, Rıza ve Rezzan’ı gördük.)
- He took a photograph while you were singing a song. (Sen şarkı söylerken bir fotoğraf çekti.)
- I had broken my ankle while I was running. (Koşarken ayak bileğimi kırdım.)
When ve while kullanım alanları bazı durumlarda kesişmektedir. Bazı cümlelerde iki bağlaç birbirlerinin yerini alabiliyor. Aşağıdaki örnek için when kullanımı da yanlış değildir, ancak while kullanımı daha yaygındır.
When/While I was walking home from school, I bumped into my cousin. (Okuldan eve doğru yürürken, kuzenim ile karşılaştım.)
‘I was walking’ devam eden bir süreç olması bakımından hem while hem de when ile beraber kullanılmasında bir hata yoktur.
While bağlacı, ana cümledeki eylem ile aynı zamanda gerçekleşmiş bir olayın ifadesinde de kullanılmaktadır. Bu durumda her iki tarafta da simple past zaman kipi kullanılmalıdır.
Formülümüz şu şekilde;
While + Simple Past, Simple Past
Örnekler:
- I cried while I cleaned the room. (Odayı temizlerken ağladım.)
- They waited outside while I had a job interview. (Ben iş görüşmesi yaparken, onlar dışarıda bekledi.)
Son olarak, while’ın birbiri ile aynı zamanda süren iki eylemin ifadesinde kullanıldığını da hatırlayalım. Bu koşulda, her iki tarafta da past progressive zaman kipi kullanılmalıdır.
Formülümüz şu şekilde;
While + Past Continuous, Past Continuous
Örnekler:
- While the doctor was seeing a patient, the nurses were talking among themselves. (Doktor bir hastayı muayene ederken, hemşireler kendi aralarında konuşuyorlardı.)
- While he was riding a bike, his friends were running. (O bisiklet sürerken, arkadaşları koşuyordu.)
- She was working while everybody else was sleeping. (Diğer herkes uyurken, o çalışıyordu.)
When ve While ile Soru Cümlesi Örnekleri
- Did Tobias hurt his leg while playing football? (Tobias bacağını futbol oynadığı esnada mı incitti?)
- Have you read The Clockwork Orange when you were in high school? (Lisedeyken Otomatik Portakal’ı okumuş muydun?)
- Was the floor covered in water when Melis entered the room? (Melis odayı girdiği esnada yerleri su basmış mıydı?)
- What time was it when you called her? (Onu aradığın esnada saat kaçtı?)
- Is this what your father gave you when you got married? (Bu evlendiğin esnada babanın sana verdiği şey mi?)
- Does she sit on this couch when she watches television? (Televizyon izlerken koltukta mı oturuyor?)
- Was she still a child when Ayşe saw him last? (Ayşe onu en son gördüğünde o hala bir çocuk muydu?)
- Will the days get longer when the spring arrives? (İlkbahar geldiğinde günler uzayacak mı?)
- Is Orson going to take care of Lenny’s cat when she is away? (Orhan, gittiği zaman Lenny’nin kedisine bakacak mı?)
- Would you look after Sam while I am gone? (Gittiğim zaman Sam’e göz kulak olacak mısın?)
- Did Timur get paint on his short while he was painting the walls? (Timur şortundaki boyayı duvarları boyarken mi bulaştırdı?)
- Do you have to strike the iron while it is hot? (Demir tavında mı dövülür?)
- Does he watch television while he eats? (Yemek yerken televizyon izler mi?)
- Should I roast the chicken while the pan is heated? (Tavuğu tava ısınmışken mi kızartmalıyım?)
- Why don’t you sell it while it still runs? (Neden onu henüz çalışıyorken satmıyorsun?)
- Did Ashley hurt her ankle while she ran? (Ashley bileğini koşarken mi incitti?)
- Is it normal for me to miss you a lot while you were in Rome? (Sen Roma’dayken seni çok özlemem normal mi?)
- Would you like to eat while the food is still warm? (Yemek hala sıcakken yemek ister misin?)
- Is it true that Thomas was captured while spying on the Turkish government in Germany? (Thomas’ın Almanya’da Türkiye ile ilgili casusluk yaparken yakalandığı doğru mu?)
- Do they stay awake at night while the researchers work in the daytime? (Araştırmacılar gün içinde çalışırken onlar geceleri uyanık mı kalıyor?)
İngilizce When ve While Testi
Aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları when ya da while ile dolduralım.
1. _____ Leyla was driving home, she saw the great accident.
- When
- While
2. _____ the phone rang, the young girl was having a nap in her bedroom.
- When
- While
3. _____ you are using acid solvents, you should be really careful.
- When
- While
4. _____ I was making pasta, a bee flew in the kitchen through the open door.
- When
- While
5. It was nine past one _____ Kelly left her boyfriend.
- When
- While
6. _____ did this happen, dear?
- When
- While
7. Every child feels weird to some degree _____ a new sibling arrives.
- When
- While
8. Let me know at once _____ you will start.
- When
- While
9. _____ I was making pasta, I poured a spoon of sugar instead of salt into it.
- When
- While
10. Ricky was playing the violin _____ Olie came in.
- When
- While
11. ____ waiting for him to arrive, they were happy to sit and chat in the relaxing surroundings.
- When
- While
12. _____ we were in London we visited the museums, and there I had my first lesson in history.
- When
- While
13. _____ the teacher asked me to, I put down my pen and handed my exam paper.
- When
- While
14. I was watching Netflix _____ she was sleeping.
- When
- While
15. She picked up the phone _____ he called.
- When
- While
16. She climbed the stairs to her house _____ she called Perry.
- When
- While
17. Melike used to speak two languages _____ she started high school.
- When
- While
18. They were working on the homework _____ we were talking on the phone.
- When
- While
19. We looked at you _____ you were talking.
- When
- While
20. Alicia left the room _____ you realized that you lost your keys.
- When
- While
Answers / Cevaplar
1. While Leyla was driving home, she saw the great accident.
2. When the phone rang, the young girl was having a nap in her bedroom.
3. While you are using acid solvents, you should be really careful.
4. While I was making pasta, a bee flew in the kitchen through the open door.
5. It was nine past one when Kelly left her boyfriend.
6. When did this happen, dear?
7. Every child feels weird to some degree when a new sibling arrives.
8. Let me know at once when you will start.
9. While I was making pasta, I poured a spoon of sugar instead of salt into it.
10. Ricky was playing the violin when Olie came in.
11. While waiting for him to arrive, they were happy to sit and chat in the relaxing surroundings.
12. While we were in London we visited the museums, and there I had my first lesson in history.
13. When the teacher asked me to, I put down my pen and handed my exam paper.
14. I was watching Netflix while she was sleeping.
15. She picked up the phone when he called.
16. She climbed the stairs to her house while she called Perry.
17. Melike used to speak two languages when she started high school.
18. They were working on the homework while we were talking on the phone.
19. We looked at you while / when you were talking. (Burada her iki bağlaç da kullanılabilir.)
20. Alicia left the room when you realized that you lost your keys.
